İngiltere’de uygulanan sanal psikoterapiyle hastalar, terapiste gitmeden internet üzerinden rehabilitasyon olabiliyor. Psikoterapist bir bilgisayar programı oluşturuyor, hastanın bilgileri programa yükleniyor,
İngiltere’de iki yıldır uygulanan bilgisayar programı, parasal, coğrafi, fiziksel veya başka sebeplerle psikoterapiste gidemeyen insanları uzaktan rehabilitasyon ediyor. Usul daha çok korkular, panik bozukluk ve obsesyon gibi anksiyete bozuklukları ile bunalımda uygulanıyor. Sanal psikoterapide en çok alaka sürükleyen programlardan birinin ‘Fear fighter’ başka bir deyişle “Fobiyle savaş” isimli program olduğunu belirten Prof. Dr. Mehmet Sungur, zorunlu çalışmalar bitirildiğinde sanal psikoterapinin Türkiye’de de uygulanmasının muhtemel olabileceğini söylüyor.
BİZE GELEMEYEN İNSANLARA NASIL DAYANAKÇI OLURUZ?
İnternet üzerinden psikoterapinin İngiltere’de yavaş yavaş yaygınlaştığını belirten Kognitif ve Tutum Terapileri Derneği Başkanı Prof. Mehmet Sungur alaka gören bu programların, “Bize gelemeyen insanlara uzaktan nasıl dayanakçı olabiliriz” manasıyla yapıldığını söyledi. Prof. Sungur’a göre sanal psikoterapi de normal psikoterapi usulleri gibi adım adım rehabilitasyon yaklaşımıyla işleyen bir usul: “Psikoterapist bir program hazırlıyor ve sonra devreden çıkıyor. Hasta bilgilerini internet üzerinden bu programa yolluyor. Program, usulün hangi hastalara uygulanacağına müteveccih bir üzüntüye yapıyor ve ona göre rehabilitasyon şeması oluşturuyor. Ondan sonra hastaya bir program açılıyor ve bu program danışmana ne yapması gerektiğini anlatılıyor. Sonra da adım adım rehabilitasyona geçiliyor.”
FOBİ REHABİLİTASYONUNDA TESİRLİ BİR USUL
Usulin daha çok anksiyete bozuklukları ve bunalımda kullanıldığının altını çizen Prof. Sungur, korkuların anksiyete bozuklukları içinde ehemmiyetli bir yer yakaladığını ve sanal psikoterapinin korkularda tesirli olarak kullanıldığını anlattı: “Usul fobiler başta olmak üzere, obsesyon, panik bozukluk ve obsessif kompülsif gibi anksiyete bozukluklarında sıklıkla kullanılıyor. Fobiler kendi içinde orijinal korkular, sosyal korkular ve agora korkular olmak üzere üçe dağılır. Asansör, yılan, yükseklik ve kapalı yer gibi fobiler orijinal korku, sosyal etraflarda bulunma fobisi sosyal korku, özellikle çıkışın güç olduğu kalabalık yerlerde dinlenen fobiler ise agora korku olarak adlandırılır.”
HASTA ÖDEVLERİNİ YAPMAZSA REHABİLİTASYON KESİLİYOR
Prof. Sungur sanal psikoterapi programlarında en çok alakayı da ‘fobiyle başa çıkma ya da fobiyle savaş’ anlamına gelen ‘fear fighter’ isimli programın gördüğünü söylüyor. “Belirttiğimiz cinslerde muhtelif fobileri olan insanlara program ilk safhada belirli konut ödevleri veriyor, birey bunları yerine getirirse program ikinci evreye sıçrıyor, şayet hasta konut ödevlerini yapmazsa bir sonraki evreye geçemiyor. Şayet hasta üzerinde yeterince tesirli olamıyorsa ve hasta konut ödevlerini yapamıyorsa o zaman program danışana, ‘bu safhada senin bir terapiste gitmen gerekli’ diyor ve rehabilitasyonu kesiyor.”
TÜRKİYE BUNA HENÜZ HAZIR DEĞİL
Prof. Dr. Mehmet Sungur, psikolojik meseleleri olan hastalara terapiste gitmeden internet aracılığı ile takviye usullerini öğreten bu yaklaşımın ileride Türkiye’de de kullanılabileceğini söylüyor. “Bunun için evvel koşulların oluşturulması gerekli” diyen Prof. Sungur şöyle devam etti: “Bu yaklaşımın kullanılabilir olması için öncelikle bir kaptan çalışma yapılması ve emin başlı bir programın Türkiye’ye getirilmesi gerekiyor. Ayrıca bu mevzuda iyi bir teftiş ve iyi bir etik olması da şart. Türkiye’de şu anda sanal psikoterapinin uygulanabilmesi için çalışmalar devam ediyor. Şayet bu çalışmalar tesirli bulunur, zorunlu koşullar oluşturulur ve Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere yetkili müesseseler de bu çalışmaları onaylarsa, o zaman Türkiye’de de internet üzerinden psikoterapi yapmak muhtemel olur. Ama şu safhada Türkiye’de böyle bir uygulamaya gidilmesini doğru bulmuyorum zira henüz buna hazır değiliz.”
