Mars’ta hava var mı? İnsanlık onlarca yıldır bu suali tartışıyor. NASA’nın oluşturduğu bilim kurulu bu suale nihayet cevap buldu. Mars’ta hava var ancak insanların yaşamasına uygun değil.
Yaşam şartlarına elverişliği bakımından Dünya’ya en çok eşlik gösteren gezegen olan ‘Mars’ta hava var mı?’ suali tekerrür gündemde.
NASA mevzuyu özel olarak araştırması için Teksas A&M Üniversitesi atmosfer bilimleri profesörü Istvan Szunyogh’u görevlendirdi.
MARS’IN ATMOSFERİNİN BULGUYU
Dünya’nın atmosferine oranla çok daha soğuk bir havaya sahip olduğu öğrenilen Mars’ın güney kutbu, Dünyamızın güney kutbu gibi sulu buz ile değil, donmuş karbon dioksitten oluşan bir buz kapak ile örtülü.
Bilim insanları bunun nedeninin kış mevsiminde -140 dereceye kadar inen sıcaklığın karbon dioksiti dahi dondurması olarak gösteriyor. Maryland Üniversitesi akademisyenleri ile çalışan Szunyogh “Mars’ı çevreleyen toz kasırgaları her iki ya da 4 Mars senesine reelleşiyor ve gezegenin yüzeyinin toz ile kaplanmasına neden oluyor” açıklamasını yaptı.
A&M Üniversitesi atmosfer bilimi profesörlerinden Mark Lemmon, Mars üzerinde faaliyette bulunan iki gezgin vasıtanın güneş enerjisi ile şarj olduğunu, toz bulutlarının bu taşıtların çalışmasına negatif tesir yaptığını söylüyor. Değişik yandan, rüzgârlar bu toz bulutlarını dağıtarak gezgin vasıtalarının güneşi görmesini sağlıyorlar.
Lemmon, Mars’taki hava hipotezlerini yüksek doğruluk oranı ile yapabilmeleri için Dünya’daki hava hipotezlerinde gerektiği gibi sıcaklık, rüzgâr ve tazyik gibi fiziksel parametrelere gereksinimleri olduğunu söyledi.
MARS’IN TOZ KASIRGALARI
Mars’ın yüzeyi ilk olarak 1971 yılında Mariner 9 uzay taşıtı tarafından görüntülenmiş, bilim insanları gezegeni kaplayan toz kasırgası suratından net görüntüler elde edememişti. Kızıl gezegende yaşanan en büyük toz kasırgası ise 26 Haziran 2001’de güney yarıküresinde bulunan Hellas Havzasında tespit edilmişti.
9 kilometre genişliğindeki havzada başlayan fırtına, Temmuz ayında havzadan çıkmış ve tüm gezegeni gezmişti.
Bilim insanları Mars’taki kasırgaların kaynağının Güneş olduğunu, gezegenin her günberide Güneş’e en çok yanaştığı zaman çok güçlü kasırgalara maruz kaldığını belirttiler.
Güneş’deri 228 milyon kilometre uzaklıkta olan Mars, Dünya’nın Güneş’deri elde ettiği enerjinin yarısını elde ediyor.
MARS ATMOSFERİ YAŞAM İÇİN NE KADAR UYGUN
Bir günün Dünyamızdan 40 dakika daha fazla sürdüğü Mars’ta, süratleri saatte 200 kilometre’ye varan fırtınalar oluşabiliyor.
Tüm bu belirtiler “Mars’ın atmosferi yaşam için ne kadar uygun?” sualini uslara getiriyor.
Mars’ın Dünya’ya kıyasla en büyük dezavantajı, manyetik dinamo misyonu gören iç çekirdeğinin 4 milyar yıl evvel hareketini durdurmuş olması. Bu sebeple Mars’ın atmosferini kozmik ve yanıcı güneş ışınlarından gözeten bir manyetik kalkanı bulunmuyor.
Bu negatifliklerin üstüne, güneş ışınlarına daha fazla maruz kalan Mars, atmosferini eriten şiddetli kasırgalara maruz kalıyor.
Netice olarak manyetik alan olmaması ve çok ince atmosfere sahip olması Mars’ı uzay ışınıma karşı korunmasız kılıyor.
Bilim insanları, insanlığın Mars’a koloni kurabilmesi için ilk olarak kızıl gezegenin hava varsayımlarının çok iyi yapılarak, yaşam için lüzumlu atmosferin sağlanması görüşündeler.
Mars’ta hava var
Yaftalar : uzay mars
