Türk mühendis Dr. Beril Sırmaçek, büyük can kayıplarına neden olan izdihamı önleyecek bir sistem geliştirdi.
Almanya’nın Münih kentinde kısa ismiyle DLR diye öğrenilen Alman Havacılık ve uzay Araştırmaları Merkezi’nde çalışan elektronik mühendisi Dr. Beril Sırmaçek, insanların bir araya geldiği noktaları evvelden tanımlayan ve otomatik olarak takip eden bir program geliştirerek, dünyada ilk kez izdihamı önlemek için bir çözüm buldu.
Dr. Sırmaçek, bu projenin Alman hükümetinin geçen sene “Aşk Geçidi” ismi verilen şenlikte alana gelen izdihamda 21 bireyin can vermesi üzerine harekete geçtiğini belirterek, projeyi şöyle anlattı:
“Almanya’nın Duisburg kentinde geçen sene Temmuz ayında alana gelen facianın ardından Alman hükümeti DLR Araştırma Merkezi’ne, ’Bu cins olaylar nasıl yasaklanabilir?’ diye müracaat etti. Burasının ismi Havacılık ve Uzay Araştırma Merkezi ama, zelzele, su baskın baskını ve tusunami gibi her türlü faciaya karşı ön araştırmalar yapılıyor ve sıcak büyümeler anında takip ediliyor. DLR dünyanın ehemmiyetli erken ihtar merkezleri arasında sayılıyor. Bunun için cemiyetsel olaylarda ortaya çıkabilecek panikleri evvelden hesaplamak ve alakalı merkezleri zamanında uyarmak için sistem geliştirmemiz istendi. DLR yönetimi de bu projeyle alakalı olarak bize görev verdi.”
Cemiyetsel Olaylarda Kitle Hareketleri Takip EdebilecekHakikat görevi zelzele ve tusunami simulasyonları için üç ebatlı kent modelleri geliştirmek ve incelemeye etmek olan Dr. Sırmaçek, Alman hükümetinin polisin lüzumuna müteveccih özel müracaatı üzerine, trajedi gibi mucizevi gidişatlarda insan hareketlerinin nerelerde yoğunlaşacağını tanımlayan ve otomatik olarak takip eden bir sistem geliştirdi.
Sistem Nasıl Çalışıyor?Sistem izdihamı önlemek ve cemiyetsel olaylarda kitle hareketlerini takip edebilmek için kullanılabilecek. Mobeselerin yeterli olmadığını söyleyen Dr. Sırmaçek şöyle konuştu:
“Duisburg’ta görüldüğü gibi mobeseler yeterli gelmiyor zira her yere kamera koymanın olanağı yok. Ayrıca bu insan yoğunluğunu anında görülüp irtibat sağlanması gerekli. Bu sebeple uçak ve uydulardan alınan görüntülerin çok kısa zaman inceleme edilip insan yoğunluğunun nerede artacağını evvelden hesaplamak gerekiyor. Bunun için çok özel bir bilgisayar programı geliştirdim. Bu program sayesinde insanlar ve insan kümecikleri saniye içinde görülüp, nereye doğru hareket ettikleri hesaplanıyor. Bunun üzerine de olay yerindeki yetkili emniyet güçlerine gereken ihtiyat alınması için anında haber veriliyor.”
Tunus, Mısır ve Libya’da Test EdilmişSistemin çalışmasını Tunus, Mısır ve Libya’da çıkan olaylarda test ettiklerini ifade eden Beril Sırmaçek şunları söyledi:
“Son olarak da Tunus, Mısır ve Libya’da alana gelen olayları uzaydan alınan görüntülerle yakın takibe aldık. Gerçi uydu görüntülerinde insanları teker teker seçmek çok güç ama, hareketleri görmek ve nereye doğru yönelme var, hesap etmek olası. Bilgisayar programı, hareket yoğunluğuna göre kalabalık yığılmalarını renklere ayırarak en fazla nerede yığılma var anında hesaplıyor. Görüntü cözümü daha iyi olmadığı icin bu test çalışmalar ucak üzerinde ağırlık veriliyor. 2,5 aydır süren test çalışmaların ardından gelecek 1,5 ay icerisinde bu sistem ucak üzerine yerleşdirilerek orada calışıyor olacak ve tüm bu operasyon otomatik ve havada yapılarak bu bilgileri anında polise aktarılacak. Bu test çalışmaların ardından çok yakında Alman örgütüne üyeleri bu sistemi asıl hayatta da kullanacak.”
Sistem Zarar Hipotezi de YapacakDr. Beril Sırmaçek sistemin, mümkün bir zelzelede alana gelebilek hasarıda tespit edebildiğini belirtirken, “Ehemmiyetli zelzele bölgelerinde kentlerin üç ebatlı modellerini çıkardık. Mümkün zelzele facialarının nerelerde daha çok hasar verebileceği evvelden hesaplayabiliyoruz” dedi.
Türkiye’ye de ÖnerdiHaiti zelzeleyi sonrası bölgenin üç ebatlı modellerini çıkartan Sırmaçek, evvelden çalışma yapılsaydı insan kaybının çok daha az olacağını korundu ve “İstanbul da dahil Türkiye için bu cins bir çalışmanın çok faydalı olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Türkiye’de de sistemi kurmayı istediğini söyleye Dr. Sırmaçek laflarını şöyle sürdürdü:
“Münih DLR merkezinde calışan bir Türk mühendisi olarak hakikat gönlümde gecen dilegim keşke Türkiye’de alakalı kuruluşlarla ve ünitelerle gelişdirdiğimiz bu sistemi ortaklaşa kulanabilsek ve Türkiye’de oluşabilecek eş izdihamlarin önüne gecebilmek icin yada araştırmamızı bilimsel anlamda geliştirmemiz için ortaklıklar kurabilsek diye düşünüyorum. İstanbul icin şayet bir istek kazançsa üç ebatlı şehir modellerini ve umarım alana gelmez ama mümkün bir zelzeleye karşı nasıl bir hasarla zelzeleyi atlatabileceğimize dahil ön çalışmaları, inceleme ve simulasyonları yapmak isteriz.”
