Tarihte ilk defa bulundukları yörüngede hareket eden iki uydu çarpıştı.
Amerikan uzay ve Havacılık Ajansı NASA’dan mevzuya ait yapılan açıklamada, uyduların evvelki gün, Sibirya’nın 805 km kadar üstünde çarpıştıkları bildirildi.
NASA yetkilileri, 2 çok büyük enkaz bulutu alana getiren çarpışmadan, uydulardan daha altta bir yörüngede bulunan Beynelmilel Uzay İstasyonu’nun UUİ hasar görme tehlikesinin düşük olduğunu söylediler.
NASA’dan yapılan açıklamada, çarpışmanın 1997 senesinde uzaya fırlatılan Iridium adlı uydu telefon işletmesinin Iridium 33 uydusu ile, 1993’de yörüngeye oturan ve artık kullanılmayan Rus askeri uydusu Cosmos 2251 arasında alana geldiği söylendi. NASA, çarpışma ertesinine ait detayların birkaç hafta içinde tanımlanacağını söylerken, öteki uzay faaliyetlerine mümkün tesirine düşük bir olasılık veriyor.
Uydulardan birinin 560, öbürünün ise 950 kg olduğu belirtilirken, çarpışmanın saatte 30 bin kmden fazla bir süratte hakikatleştiği varsayım ediliyor.
Beynelmilel Uzay İstasyonu ve gelecek ay uzaya fırlatılacak mekik için ciddi bir tehdidin mevzubahisi olmadığı, ama uzmanların büyümeleri yakından izledikleri bildirildi. Kazanın hangi nedenlerden hakikatleştiği mevzusunda bir açıklama yapılmadı.
UZAYDAKİ ENKAZLAR
Uzaydaki onbinlerce nesnenin hareketleri kumpaslı bir biçimde takip ediliyor; ama iki uydunun şiddetli çarpışmasıyla sarihe çıkan ve hakimiyetsiz hareket eden parçaların öteki uydulara zarar verebileceğinden evham dinleniyor.
NASA’nın Houston’da bulunan Johnson Uzay Merkezi’nde yörünge enkazları mevzusunda çalışan Mark Matney, kaza dolayısıyla uzaya salınan 500-600 parça olabileceği, ayrıca milimetrik boyutlarda binlerce parçanın da uzayda hürce salınabileceğini varsayım ettiklerini belirtti.
NASA’da yörünge enkazları mevzusunda uzman olan Nicholas Johnson ise, 2009 senesinin başında uzayda insan eliyle yaratılmış 17 bin parça enkaz bulunduğunu ve bu parçaların en ufağının 4 inç büyüklüğünde olduğunu kaydoldu.
Tamamı Amerika Birleşik Devletleri Ordusu tarafından hakimiyet edilen Uzay Gözlem Ağı Space Surveillance Network ile kollanan parçalar, yolculuklarda uzaya gidiş ve atmosfere geri dönüş sırasında risk talep ediyorlar.
Uzayda bulunan enkaz yıkıntılarının vasati seyir sürati saniyede 10 km. Kaydolunan azami sürat ise saniyede 16 km. İstatistikler, uzay enkazının %45’inin Amerika Birleşik Devletleri tarafından oluşturulduğunu gösteriyor.
IRIDIUM’UN EN BÜYÜK ALICISI Amerika Birleşik Devletleri
Kazanın taraflarından biri olan Amerika Birleşik Devletleri’li Iridium Holdings LLC’nin 65 faal uydusu bulunuyor. Telefonların doğrudan uyduyla irtibata geçerek hücresel ağ ulaşımının olmadığı umman, dağ dorukları, orman ve çöller gibi yerlerde dahi irtibata ihtimal veren bir servis sunan şirketin 300 binden fazla üyesi bulunuyor. Amerika Birleşik Devletleri Korunma Bakanlığı, Iridium’un en büyük alıcılarından biri olarak öğreniliyor.
İlk olarak 1990 senesinde Motorola tarafından yaşama geçirilen Iridium, 1999 senesinde büyüyen kriz sebebiyle iflas etmiş, işletme daha sonra Motorola’nın satışa çıkarması neticeyi New York merkezli Greenhill & Co. işletmesi tarafından satın alınmıştı.
Haberci
