Kullandığımız mobil telefonları ve öbür pek çok elektronik aygıt, altın ve gümüş gibi bedelli hammaddelerden üretilmiş parçalar kapsıyorlar.
Daha evvel bu parçalar, aygıtların ömrü dolduğunda çöpe gidiyorlardı. İsveç’teki bazı şirketler ise bu parçaları geri dönüştürmeye başladı. Bu geri dönüştürme harekâtından elde edilen kazancın bir kısmı da kalkınmakta olan ülkelere yardım kuruluşu Plan’a aktarılıyor.
Deutsche Welle’de yer alan habere göre “Mobil Mutasyon” merkezleri daha önceki telefonları iade alıyor. Burada çalışan Yasser Stan projeye pozitif yanaşıldığını belirtiyor.
“Daha Öncekinden insanlar, kara kara yıpranan cep telefonlarını ne yapacaklarını düşünüyorlardı. Yalnızca bataryayı özel olarak tahrip edilmesi için ayırıyor, telefonun geri kalanını çöpe atıyorlardı. Kimileri buna dahi dikkat etmiyordu. Kapıdaki “mobil mutasyon” yazısını görünce, bir sonraki sefer yanlarında daha önceki cep telefonlarını da getirmeye başladılar.”
Çekmecelerde uyuyan miras
Dükkâna daha önceki mobil telefonları toplamak için sade bir kutu konulmuş. Ancak pek çok birey için daha önceki telefonlarından dağılmak o kadar da basit değil.
Dükkânın alıcılarından Anders Svensson daha önceki telefonunu geri vermeyi düşünmediğini söylüyor:
“Daha Önceki telefonumu kullanmaya devam edeceğim. Zira ötekisini iş için kullanacağım. Miadını doldurduğunda, çekmecelerden birinde, kızımın oyuncağı olarak yerini alacak.”
İsveç’te bu biçimde çekmecelerde uyuyan 15 milyon daha önceki telefon var. Almanya’da ise bu sayı 60 milyon. Sayılar göz önüne alındığında, bu aygıtların geri dönüştürülmeleri ehemmiyet kazanıyor.
Çünkü İsveç’teki Atık Değerlendirme Kurumu’nun bilgilerine göre, bir ton daha önceki mobil telefon, bir kilo gümüş ve 300 gram altın kapsıyor.
Kullanılmış elektronik aygıtları üretici şirketler ismine toplayan ve geri dönüştüren bir şirket olan El-Kretsen’in müdürü Jan-Olof Eriksson, daha önceki mobil telefonlarında saklı bir altın madeni uyuduğu görüşünde:
“Mobil telefonlar elektrik sinyallerini ileten karmaşık bir tertibata sahipler. Bu surattan da içlerinde bedelli metaller var. Kentteki geri dönüşümden elde edilen altın ve gümüş, madenlerden çıkarılan altın ve gümüşün yerini almaya başladı. Eldeki kaynaklar bir hayli kere kullanılabilecek biçimde değerlendiriliyor.”
Etraf projelerine katkı
Jan-Olof Eriksson, laflarını İsveç’deki Boliden Maden Şirketi’nin altın imalinin yüzde kırkının geri dönüştürülmüş altından elde edildiğini belirterek sürdürüyor.
Bu geri dönüşüm operasyonu tabiat gözetmesine de katkıda bulunuyor. Doğru bir şekilde geri dönüştürülen cep telefonları, tabiatı hasarlı maddelerle lekelemiyor.
“Mobil mutasyon” projesiyle daha önceki cep telefonlarını dağılıp geri dönüştüren şirket, bir İngiliz işletmesi. Her telefonun geri dönüşümünden elde edilen paranın üç Eurosu etrafla alakalı çalışmalarda kullanılmak üzere, az gelişmiş ülkelere yardım projelerine aktarılıyor. Bunun için 250 bin telefonun bir araya gelmesi kastedilmiş. Jan-Olof Eriksson’a göre burada sorulması gereken sual, kullanıcıların daha önceki telefonlarından dağılmak isteyip, istemeyecekleri:
“Mobil telefonlar, radyo ve televizyonu saymazsak manevi anlamda en çok bağlı olduğumuz elektronik makineler. Bulunduğunuz her yerde ulaşılabilir olmanın avantajları büyük. Ayrıca telefonlar yevmiye yaşamı basitleştirecek bir hayli ek işleve de sahipler.”
Günümüzde neredeyse herkesin bir cep telefonuna sahip olduğu ve bu telefonların bir kullanım ömrü olduğu düşünüldüğünde “Mobil mutasyon” projesinin ehemmiyeti daha da barizleşiyor. “Mobil mutasyon” herkesin kazandığı bir teşebbüs. Bir yandan etrafı gözetmeye dayanakçı olurken, öbür yandan az gelişmiş ülkelerin kalkınmasına ve ekonomiye de dayanak sağlıyor.
Haberci
