Koku şişesi, ayna ve bir çift küpe… Meğerse bayanların süslenme merakı asırlar öncesine sabrediyormuş!
İzmir Torbalı ilçesinde 20 yıldır devam eden Metropolis kazıları tarihe ışık yakalamaya devam ediyor. Kazılara başlandığı günden bu yana ilk kere bozulmamış bir kabre erişen kazı takımı, kabirde bulunan ve 25 yaşlarında genç bir bayana ait olduğu tanımlanan iskeletle değişik bir coşku yaşadı.
KOKU ŞİŞESİ, AYNA VE TAKI
İskeletin çevresinde bulunan ve M.Ö. 150’li senelere ait 30’dan fazla koku şişesi, takı, iskeletin baş ve ayak ucundaki bronz aynalar, bayanların asırlar evvelinde de süslenmeye ne kadar önemsediğini bir kere daha ortaya çıkardı.
Kazı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Serdar Aybek, 2009 seneyi çalışmalarının, Roma hamamı olarak adlandırılan yapının güneyinde sürdürüldüğünü belirtti.
Daha evvel yaptıkları magnetik yüzey araştırmalarında tespit ettikleri yeni yapı alanındaki çalışmaları süratlendirdiklerini dile getiren Aybek, şöyle devam etti:
”Sondajımız çok pozitif sonuçlandı ve Palesta dediğimiz yapı ortaya çıkmaya başladı. Burası 40×40 metre, kare tasarılı bir yapı. Dış tarafında 6 metre genişliğinde mozaik yürüyüş alanı var ve iç kısımlarda mermer döşemeler bulunuyor. Palesta sınan yer genel olarak Roma yarıyılında, Roma hamamının devamında yer alan, atletik faaliyetlerin reelleştirildiği alan olarak kabul ediliyor.
Biz bu genişlikte bir yapıya erişince, burada yoğunlaştık. Metropolis’in ölçeğini değiştirecek bir alan kazandırdığımızı düşünüyoruz. Zira Metropolis’in daha minik ölçekli bir taşra kenti olarak anıldığını biliyoruz. Metropolis, bu çalışmalarla, bu yapıyla beraber umulandan çok daha büyük bir kent kimliğine kavuşacak.”
Aybek, kent hudutlarının bütün olarak tespit edilemediğini, bu surattan büyüklüğüne ait bir değerlendirme yapmanın olası olamayacağını belirterek, ”Metropolis’in ancak onda iki ya da üçlük kısmının kazıldığını söyleyebiliriz. Başka Bir Deyişle önümüzde daha çok iş olduğunu öğreniyoruz” dedi.
Yapılan çalışmalar sırasında bir çeşme ve Roma yarıyılına ait bir konutun ortaya çıkarıldığını, bunun kendilerine Efes’teki mahalle gibi yer düşündürdüğünü anlatan Aybek, ancak bu konutun çevresindeki çalışmalardan sıhhatli neticeler elde edilemediğini, bu istikametteki çalışmaların zamanla geliştirileceğini aktardı.
KAZILARDAKİ SÜRPRİZ BULUNTULAR TARİHE IŞIK YAKALADI
Kazı takımında bulunan Dokuz Eylül Üniversitesi DEÜ Arkeoloji Kısmı Öğretim Azası Dr. Aygün Ekin Meriç de bu seneki kazılarda sürpriz buluntularla karşılaştıklarını, bunlardan birinin de kendilerini çok heyecanlandıran bir kabir olduğunu aktardı.
”Roma yarıyılı kazıları sırasında bir kapakla karşılaştık. Kapağı kaldırdığımızda, formundan M.Ö. 150’li senelere ait olduğunu kavradığımız bir koku şişesiyle karşılaştık” diyen Meriç, bunun, o yarıyıl kabirlerde sıklıkla kullanılan objelerden biri olduğunu belirtti. Dr. Meriç. laflarını şöyle sürdürdü:
”Bu obje, bizim kapağın altında bir kabir olduğundan şüphelenmemize neden oldu. Kazdıkça iskelet parçalarına ve çevresini çevreleyen onlarca koku şişesine eriştik. O yarıyıla ait olan ve hiç bozulmadan günümüze kadar gelen bu kabir bizi çok heyecanlandırdı. Bu kabir üzerinde daha evvel yaşanmış, Roma yarıyılında üzerine konut yapılmış. Ama baht yapıtı hiç hasar görmemiş, tamamen kabri gözden kaçırmışlar.”
İskeletin ayak ve baş etrafında bronz aynalar, bir çift küpe ve pullar bulduklarını aktaran Meriç, bu belirtilerden, iskeletin 25 yaşlarında genç bir bayana ait olduğunun varsayım edildiğini anlattı. Meriç, ”Muhtemelen bu birey, çevresindeki buluntulardan da anlaşıldığı üzere Metropolis’in varlıklı ailelerinden birine üyeydi. Çevresindeki bu eşyalar da kadının süslenme merakının asırlar evveline direndiğini bize gösteriyor” dedi.
Kabirdeki coşku verici buluntulardan birinin de iskeletin ayak ve baş kısmında bulunan kalem biçiminde, üzeri yivlendirilmiş kemik bir obje olduğunu belirten Meriç, yapılan araştırmalar çerçevesinde bu objenin o yarıyılda sıklıkla kullanılan yün eğirme aleti olduğunu tanımladıklarını kaydoldu.
ANA TANRIÇA KENTİ METROPOLİS
Verilen bilgiye göre, geçmişi tarih evveli çağlara direnen fakat tasarılı bir kent olarak günümüzden takribî 2 bin 300 sene evvel kurulan Metropolis, varlığını Anadolu’daki ilk Türk Beyliklerine kadar sürdürdü.
İzmir’in Torbalı ilçesinin Yeniköy ve Özbey köyleri arasında bir tepenin üzerinde yer alan Metropolis, ”Ana Tanrıça Kenti” anlamına geliyor.
Temmuz 2009 tarihi itibariyle kazının ilk senelerinden itibaren kaydolunan minik yapıt rakamı 9 bin 559’a erişti. Yapıtler Efes Müzesi’ne ve İzmir Arkeoloji Müzesi’ne teslim edildi.
Asırlardır değişmeyen merak
Anadolu Ajansı
Yaftalar : Arkeoloji Araştırma
