İstenmeyen ANILARDAN kurtulmak artık muhtemel.
Amerikalı uzmanların yaptığı çalışma neticesinde makûs hatıraların ya da fobilerin yeni bir teknikle silinmesinin ya da düzenlenmesinin muhtemel olduğu ortaya çıktı.
Amerikalı bilim insanları zekada acı veren hatıraların silinmesini muhtemel kılan ‘pencereler’ tespit etti.
Tahlilciler, hatıraları canlandırıp, daha sonra fobi ve travmanın kalıcı olarak silinmesinin muhtemel olduğunu ortaya koydu.
Evvelki araştırmalardan değişik olarak bu ‘silme’ operasyonu ilaç rehabilitasyonu gerektirmiyor ve mevcut terapiler kullanılarak sağlanabiliyor.
Analistlere göre yeni teknik, sözgelimi daha önceki askerlerin savaş alanında yaşadıklarının tesiriyle oluşan travmalardan kurtulmalarına ve yoğun bir biçimde korku sahibi olan bireylerin rehabilitasyonuna takviyeci olacağını düşünüyor.
Araştırma, rejisörlüğünü Michel Gondry’nin üstlendiği, Jim Carrey ve Kate Winslet’ın başrollerini oynadığı Türkçeye ‘Sil Baştan’ adıyla çevrilen “Eternal Sunshine of the Spotless Mind” isimli galibiyetli filmin öyküsünü andırdırıyor.
Tahlilci takımın lideri New York Üniversitesi’nden Dr. Daniela Schiller, “Araştırmamız bir hatıranın ömrü süresince kalıcı olarak değişmeye ergonomik hale geldiği fırsat pencerelerinin varlığını ortaya koyuyor. Belleğin devingenlerini kavrayarak uzun vadede klasik dışı duygusal hatıraları kapsayan bozuklukların rehabilitasyonunda yeni yollar açabiliriz” diyor.
Neticeleri Nature mecmuasında yayınlanan araştırma, farelerde yapılan deneylerden yola çıkılarak insanlar üzerinde deneyler yapılması sonucuna reelleştirildi.
Deneylerde gönüllülere fobi dolu bir hatırayı canlandıran nesneler gösterildi. Böylece bir hatırayı canlandırmanın, bu hatıranın tekerrür depolanmadan evvel düzenlenebileceği özel bir zaman penceresi açtığını ortaya koydu.
20 gönüllü ile yapılan deneylerde, kobaylar hafif elektrik şokuyla kendilerine gösterilen mavi renkli dörtgenden korkmaya şartlandırıldı. Takım 10 dakika bekledi ve daha sonra gönüllülere tekerrür tekerrür renkli objeyi gösterdi, ancak şok uygulamadı. İkinci gruba 10 dakika beklenmeksizin aynı görüntü gösterildi. Bu grup bu obje gösterildiğinde korkmaya devam etti. Bir sene sonra gönüllüleri tekerrür araştırıldığında, gruplardan biri fobi bulgusu göstermezken, öbür grup fobi tepkisi vermeye devam etti.
Tahlilciler bunun, ilkin kobayların fobiyi ya da makûs hatırayı çağırmalarını sağlanmasına reelleşirken, bu yine çağırmanın ardından rehabilitasyon sürecinin altı saatten uzun olmaması gerektiğini ortaya koydu.
Fazla fobilere müteveccih uygulanan ananesel terapi hatıraların kalıcı olduğunu ve yalnızca hastaların düşünceleri bastırmaya şartlandığı ‘yok etme çalışması’ denilen süreçte değiştirilebileceğine özümsüyor. Ancak ananesel terapi sonrasında bazı vaziyetlerde hatıralar yine canlanabiliyor ve başka psikolojik meselelere yol açabiliyor.
Yeni teknik ise hatıranın tamamen silinmesine ihtimal veriyor. Uzmanlar yeni teknikle, hatıraların çağrılıp tamamen yine yazılabileceği spesifik ‘yine birleştirme pencerelerinin’ varlığını keşfetti.
KRİTİK ALTI SAAT
Bu pencere, fobinin ya da travmanın yine çağrılmasından 10 dakika sonra başlıyor ve altı saat var oluyor.
Deneyler neticesinde, maksatlı olarak geri çağrılan hatıranın, beyin onu yine depolamadan evvel silinmeye ya da kalıcı olarak yine yazmaya karşı korunmasız hale geldiği ortaya çıktı.
Araştırmanın mimarlarından Dr. Elizabetp Phelps, “Giderekmenin fobinin hakimiyetinde evvelden sanıldığından daha ehemmiyetli bir yeri olabilir. Belleğimiz temel hadisenin kesin bir hesabından ziyade, son geri alımı yansıtıyor” diyor.
Makûs hafıza silinebilecek
Yaftalar : Araştırma
