Otomobil sürerken başınıza gelebilecek en hudut bozucu ve tehlikeli şeylerden biri lastiğinizin patlamasıdır. Lastik patladığı anda yapacak iki seçenek vardır; ya servisi ararsınız ya da ellerinizin kirlenmesini göze alıp lastiği kendiniz değiştirmeye karar verirsiniz.
Daha evvel lastik değiştirmiş olanlar için bu iş son derece kolaydır, lakin lastiği birinci sefer patlayan birisi tüm ekipmanlara sahip olsa bile ne yapacağınız bilemez. Servisi arayıp lastiği diğerine değiştirmek de bir seçenektir fakat servis her vakit size istediğiniz süratte tahlil sunamayabilir. Bu yüzden de birinci kere lastik değiştirecekler için, en ince detaylarına kadar lastik nasıl değiştirilir anlatmak istedik.
Aracınızda her vakit yanlışsız ekipmanları bulundurun
Lastiğin ne vakit patlayacağı, yolda kendi kendine takılan bir çivinin lastiğe ne vakit gireceği hiç aşikâr olmaz. Bu yüzden lastiğinizin her an patlama mümkünlüğünün olduğunu bilmekte ve buna nazaran tedbir almakta yarar var.
Aracınızın bagajında her vakit duracak, lastik patladığı anda da lastiği kolay kolay değişmenize imkan sağlayacak ekipmanlar bulunuyor. Bu ekipmanların başında stepne gelir. Stepne, patlayan lastiğin yerine takacağınız, sizi yalnızca makul bir menzil götürebilecek bir lastiktir. Bu lastiğin yanakları standart lastiğinize nazaran daha kısadır. Stepnelerin ortalama menzili 110 kilometredir, bu yüzden patlak lastiğinizi değiştikten sonra en kısa müddette lastikçiye gitmenizde yarar var.
Patlak lastiği değiştirmenize imkan sağlayacak öteki ekipman ise krikodur. Kriko, arabayı yükseltmenize ve lastiği otomobilden rahatça çıkarmanıza imkan sağlar. Şayet krikonuz yoksa lastiği değiştirmeniz imkansızdır. Birçok arabanın içerisinde otomobile ilişkin yepyeni stepneler bulunur lakin şayet kendi krikonuzu kaybettiyseniz, paraya asla acımadan en uygun krikolardan birini almanız gerektiğini söylemeliyiz.
Kriko, siz işinizi görürken arabayı havada ve inançlı halde tutacak en kıymetli ekipmandır. Şayet kriko gereğince sağlam değilse yahut yerine güzel oturtamazsanız, otomobiliniz bir anda yere düşecek ve size lastikten çok daha fazla masraf çıkaracaktır.
Lastik değiştirirken hayat kurtarıcı bir özelliğe sahip öbür ekipman, bijon anahtarıdır. Bu anahtar sayesinde lastiklerin somununu açar, geri yerine takarsınız. Olağanda otomobillerde standart olarak düz bijon anahtarı verilir fakat bu anahtarla somun açmak önemli manada zordur. Sizlere tavsiyemiz, aracınızın bagajında tıpkı lastikçilerde bulunan ve saniyeler içerisinde somunu çıkarıp geri yerine takabilen, havalı somun sıkma tabancasından bulundurmanız.
Havalı somun sıkma tabancalarının fiyatı 300 ila 500 TL ortasında değişiyor. Şayet “ben ayda yılda bir uğraşacağım şeye bu kadar para vermem” diyorsanız da düz bijon anahtarı yerine çapraz (dörtlü) bijon anahtarı satın almanızı öneririz. Somunlar son derece sıkı bir formda sıkıldığı için çapraz bijon anahtarı sayesinde daha fazla güç uygulayarak somunları kolaylıkla çıkarabilirsiniz.
Ekipman listesinin son sırasında, olmasa da olur lakin olduğu vakitte sizi minik çaplı bir hudut harbinden kurtaracak somun kapağı açma anahtarı bulunuyor. Daha evvel de söylediğimiz üzere bu ekipmanlar aslında arabayla birlikte geliyor fakat siz plastik mandal görünümlü bu şeyi işime yaramaz diye sakın atmaya kalkmayın. Aksi takdirde somun kapaklarını çıkarmak için tırnaklarınızı feda edebilir, yardımcı olması için yolda keskin uçlu bir taş arayışına girebilirsiniz.
Ekipmanlar hazırsa sıra lastik değiştirmede: Birinci olarak somunları gevşetin
Araçta tüm ekipmanlar var, lastik de patlamış ve jöle üzere asfalta yapışmış diyelim. Birinci evvel otomobilin düz bir tabanda olduğuna ve öbür araçları tehlikeye atacak bir konumda olmadığınıza emin olun. Patlayan lastiği değiştirmek için yapacağınız birinci şey, somunları gevşetmek olacaktır. Şayet somunları aracı kaldırdıktan sonra gevşetmeye çalışırsanız akşama kadar işiniz bitmez, dönen bir lastikle birlikte saatlerce somunu çıkarmaya çalışırsınız. Bu yüzden somunları katiyen aracı kaldırmadan söküyoruz.
Öncelikle somunlara ulaşmak için somun kapaklarını sökmeniz gerekiyor. Somun kapağı her araçta bulunmasa da şu anda piyasadaki onlarca modelde bulunuyor. Mandal üzere aparatla güya pensenin ucuyla kuruyemiş toplar üzere kapakları kendimize hakikat çekiyoruz. Tüm somun kapaklarını çıkardıktan sonra hepsini kaybolmayacak ya da ezilmeyecek bir yerde tutuyoruz ki yeni lastiği taktığımızda bunları gerçek düzgün bir formda yerleştirebilelim.
Kapaklar çıktı, bijon anahtarını somuna yerleştirdiniz diyelim. Somunları sola hakikat açacağınız için çapraz borulardan bir adedini somunun sol çaprazında ve ona en uzak olacak halde ayarlayın. Bu sayede anahtara azamî güç uygular, somunu daha rahat çıkarırsınız. Şayet kol gücünüz somunu gevşetmeye yetmiyorsa, dikkatli bir formda bijon anahtarının üzerine çıkarak tüm bedeninizle baskı uygulayın. Birinci bakışta biraz sıkıntı görünebilir lakin siz bijon anahtarının üzerine yükünüzü uyguladıkça somun bir müddet sonra buna dayanamayarak pes edecektir.
Lastiği değiştirirken otomobilden olmayın: Krikoyu sağlam bir halde yerleştirin
Her arabanın altında krikonun tutunabilmesi için özel bir yer bulunur. Bunu biz fotoğrafla ne kadar göstermeye çalışırsak çalışalım, sizin için en sağlıklısı otomobilin altına eğilerek bakmak olacaktır. Krikonun düz tabanı yola, gitgide yükselen üçgeni de üst tarafa gelmelidir. Krikoyu sağlam bir formda yerleştirdiyseniz, sıra krikonun borusunu çevirerek aracı yükseltmekte.
Kriko ile aracı yükseltmeye başlamadan evvel el freninizin çekik olduğundan kesinlikle emin olun. Hatta el freniniz çekik olsa bile öbür sağlam lastiklerin önüne büyük taşlar yerleştirerek işinizi garantiye alın. Krikonun borusunu çevirerek arabayı yükselttiysek sıra lastiği çıkarmakta.
Lastiği çıkarmak kelamda kolay, pratikte biraz güç bir şeydir. Otomobiliniz önden çekişli ise ön lastikler, geriden itişli ise de art lastikler çıkmakta biraz inat edecektir. Bu türlü bir sorunla karşılaştığınız vakit biraz ilkel bir yola başvurarak lastiğe tekme atmanız gerekiyor. Evvel lastiği saat tarafının bilakis yani sol istikamete gerçek olacak halde oynatmaya çalışın, işe yaramazsa tekmeleyin. Diyelim tekme de işe yaramadı, o vakit tıpkı benim yaptığım üzere (her ne kadar tehlikeli de olsa) büyük bir taşla lastiğe vurun. Natürel bunu yaparken taşı janta ve kaportaya vurmamaya ihtimam gösterin, lastik değiştirmeye çalışırken bir de kaportacı masrafı açmayın başınıza.
Lastiği çıkardık, sıra stepneyi takmakta
Kimse yolda giderken lastiğinin bir anda ok üzere fırlayıp uzaklara gidişine tanıklık etmeyi istemez. Bu yüzden lastiği çıkarırken gösterdiğiniz itinanın birebirini stepneyi takarken de göstermeniz gereklidir. Stepneyi yuvarlayarak getirip, otomobile yavaşça takın. Lastiğin alt kısmına vurarak stepneyi takarsanız daha rahat girecektir. Daha sonrasında stepnenin üzerinde bulunan delikleri, araçtaki deliklerle tıpkı hizaya getirin ve somunları teker teker ihtimamla sıkmaya başlayın.
Şayet havalı somun tabancanız yoksa var olan tüm gücünüzle bijon anahtarını kullanarak somunları sıkmanız gerekiyor. Somunlar vakit geçtikçe sıkılması daha sıkıntı hale gelecektir, bu durumda tekrar ayağınızdan dayanak alabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken en kıymetli şeylerden biri somunu sıkarken dişlilere oturduğundan emin olmaktır. Şayet somunu dişliye düzgün bir formda oturtmadan sıkarsanız, somun yalama yapabilir ve yalama yapan somunu yalnızca kaynak makinesi ile çıkarabilirsiniz.
Somunları da taktık, sağlamlıklarından emin olduk diyelim. Yeniden krikoyu kullanarak aracı yola indirmeye başlayabiliriz o halde. Daha evvel de belirttiğimiz üzere stepneler sizi yalnızca muhakkak bir menzil yönetim edebilirler ve bu yüzden şayet acil bir işiniz yoksa, stepneyi otomobilinizin ebatlarına uyan bir lastikle değiştirmek için derhal bir lastikçiye gitmenizi öneririz.
