Arabadan bahsederken kuşkusuz ismini anmadan geçemeyeceğiniz dünya çapındaki en kıymetli markalardan biri olan Citroën, 100 yıldan uzun süren bir seyahatin sonunda araba piyasasında kendine hatırı sayılır bir yer kazandı. Sırf araba değil, bir hayat şekli tasarlayan Citroën imzalı 300’den fazla model bulunuyor. Yüz yıllık geçmişe sahip olan marka, yakın tarihin en kıymetli canlı şahitlerinden bir tanesi.
Citroën markasının geçmişinde savaşlar, ekonomik krizler, yarışlar ve çok daha kıymetlisi bir azim öyküsü yatıyor. Azmin sahibi sırf markanın kurucusu André Citroën değil, ondan bu bayrağı devralarak markayı bugüne getiren öteki yöneticiler de muvaffakiyetin bilinmeyen kahramanlarıdır. Bugün bir araba devi olan Fransız Citroën markasının zorluklarla olduğu kadar başarılarla da dolu öyküsünde şaşırtan ayrıntılar gizli.
Her şey mermi üretimi ile başlamıştı:
Citroën markasının kurucusu 1878 doğumlu mühendis André Citroën, mühendis subay olarak çalıştığı ordudan ayrıldıktan sonra arkadaşlarıyla birlikte dişli çark üretimi yapan bir fabrika kurdu. I. Dünya Savaşı sırasında ise bu fabrika günde 20 bin obüs mermisi, birkaç hafta sonra ise günde 55 bin obüs mermisi üretmeye başladı. Savaş bittikten sonra André Citroën, üretim gücünü araba üretim piyasasına kaydırmaya karar verdi.
1919 yılında birinci Citroën marka araba olan Type A piyasaya sürüldü. Reklamın ehemmiyetini kavramış olan André Citroën, 1922 Paris Araba Fuarı’nda bir uçakla gökyüzüne Citroën yazdırdı. 1925 yılında ise bu sefer Citroën yazısı, 600 kilometre kablo kullanılarak 30 metre yükseklikteki Eyfel Kulesi’ne yazılmıştı.
André Citroën, 1922 yılında piyasaya sürülen yarı paletli araçların gücünü göstermek için özel bir filo hazırladı ve bu filoyu Afrika çöllerine gönderdi. Birinci çelik gövdeli araba olan B10 modeli ile birlikte bu araçlar Afrika kıtasını kuzeyden güneye geçerek güçlerini ispat ettiler. Citroën 1924 yılında tam 50 bin araç üretti.
Citroen’in ürettiği birinci modeller:
Citroën devrin en lüks araçlarından biri olan B14 modeli ile birlikte birinci Fransız ticari aracı olan B15 modelini tanıttıktan sonra 1929 yılında birinci yüksek süratli kamyon olan C6 1 modelini ve geliştirilmiş C4F modelini piyasaya sundu. 1931 yılında ise André Citroën gözünü Asya pazarına dikmiş ve Afrika’da yaptığına misal bir gösteriyi bu bölgede de gerçekleştirmişti.
Gelişim sürecini sürat kesmeden sürdüren Citroën; 8CV, 10 CV ve 15 CV modellerini Paris Araba Fuarı’nda tanıttıktan sonra 1934 yılında Type 7A modeli ile araba dünyasına yeni bir soluk getirdi. Lakin bu yenilikler bile şirketin şiddetli bir sürece girmesine mani olamadı.
1935 yılında Citroën şirketinin kurucusu André Citroën’inin hayatı kaybetmesi ile yerine CEO olarak Pierre Boulanger geçti. Boulanger’in devraldığı miras, önemli finansal zorluklar ve Michelin borçları yüzünden hükümet ile sonu gelmez bir gayretti. Şirketin her şeye tekrar başlayacak adımlar atmaktan diğer dermanı yoktu.
II. Dünya Savaşı ve havaya uçurulan Citroën fabrikası:
Citroën, 1936 yılından sonra arka arda yeni modeller tanıtıyor ve eski gücüne yine kavuşuyordu. Bu devirde tanıtılan modeller ortasında 11 MI dizel, Traction Avant serisinin yeni üyesi 15-Six ve yeni ticari araç TUB vardı. Bu süreçte araçlar yenileniyor ve akaryakıtlı modellerin çok daha güçlü performans sunmaları hedefleniyordu.
Citroën’in çalışmaları 2. Dünya Savaşı sırasında bile sürat kesmedi, ta ki 1945 yılında Javel’de bulunan fabrikaları bombardıman sırasında havaya uçurulana kadar. Yaralarını süratle saran şirket birebir yıl Paris Araba Fuarı’nda 11B, 11BL ve 15-SixG modellerini sunmayı başardı. 1948 yılında ise 1990 yılına kadar beş milyondan fazla üretimi yapılacak 2CV modeli tanıtıldı.
1955 yılı ve sonrası Citroën, o periyot bilim kurgu sinemalarından çıkmış üzere görünen DS, birinci dört çeker kamyon olan 46 DCU ve Monte Carlo rallisini kazanacak olan ID 19 modellerini tanıttı. ID 19 ile birlikte Citroën, yarış dünyasında yerini almaya hazır araba markalarından biri olduğunu herkese duyurdu.
Yıllar Citroën için süratli geçiyor:
1961 yılında Ami 6 modelini tıpkı gün tüm Avrupa’da satışa sunarak bir birincisi başaran Citroën, efsane Dyane serisi ile 1960’lı yılların Avrupa’sına unutulmaz bir imza bıraktı. 1970’li yılların başında Maserati ile ortak çalışması olan SM modelini piyasaya sunan Citroën, GS modeli ile 1971 yılında yılın arabası seçildi.
1978 yılında Dyane serisinin kompakt hali olan ticari araç Acadiane tanıtıldı. Citroën, tıpkı yıl LNA ve Visa modelleriyle de Paris Araba Fuarı’nın beğenilen markası oldu. 1980’li yıllarda ise ticari araçları daha kompakt yapmak ismine çalışmalarını sürdüren Citroën, daha spor ve günlük kullanım gayeli modelleri ile tekrar öncü pozisyonundaydı.
Ülkemizde pek bilinmese de Citroën XM modeli, şirketin kırılma noktasıydı:
Citroën XM modeli 14 milletlerarası mükafata layık görülerek 1990 yılının araba dünyasına damgasını vurdu. ZX Rallye modelinin 13. Paris-Dakar rallisini kazanması ile Citroën’in artık yarış dünyasında sarsılmaz bir yere sahip olduğunu gözler önüne serildi.
AX Electric ve artık bir efsaneye dönüşen Saxo modellerinin tanıtılmasından sonra 1997 yılında Paris Araba Fuarı 100. yılını kutladı. Kutlama sırasında elbette fuarın yıllardır beğenilen markası olan Citroën öne çıktı ve Xsara Picasso modelini otomobilseverlerin beğenisine sundu.
21. yüzyılda Citroën:
2000’li yıllara geldiğimizde Citroën artık Dünya Ralli Şampiyonası’na girmiş ve C3, C5 ve C8 modellerinin geliştirilmiş versiyonları ile isminden kelam ettirir olmuştu. Markanın birinci SUV aracı olan C-Crosser modeli 2007 yılında tanıtıldı. 2008 yılında ise yeni Citroën C5 tanıtılarak araba dünyasına yeni bir soluk getirdi.
2009 yılından sonra yeni bir kimliğe bürünen Citroën, kurucusunun doğum tarihi olan 5 Şubat itibariyle arka arda yeni C3, C-Zero, C4 modellerini tanıtarak dünya çapında bir marka olmanın haklı gururu ile bugün bildiğimiz Citroën haline gelmeye başladı.
Citroën’in kurucusu André Citroën’in küçük bir fabrikada mermi üreterek başladığı seyahat 100 yıldan uzun sürdü ve bugün Citroën, artık dünya çapında en değerli markalardan biri haline geldi. Bu büyüleyici seyahatte 300’den fazla modeli araba dünyasına kazandıran Citroën, yenilikçi çalışmalarını sürat kesmeden sürdürüyor.
