Rastgele bir araba sohbeti sırasında Audi marka arabalardan bahsetmeden olmaz. Alman otomotiv devi, bugün dünya çapında bilinen bir isim olsa da elbette hiçbir muvaffakiyet üzere bu da bir günde olmadı. Küçük bir üretim fabrikasında doğan Audi markası kuruluşundan bugüne süren seyahatinde Nazilere araç üretti, birçok sefer satın alındı ve neredeyse kapanma noktasına geldiği davalarla gayret etti.
Tarihteki tüm kanlı savaşlarda rol almış hatta bir mühlet ikiye ayrılmış bir devlet olan Almanya’da, Audi markasının da rahat bir kıssaya sahip olacağı düşünülemezdi. Ülkenin başına gelen her durum Audi markasını da etkilemiş, bazen işlemez hale getirmiş hatta kepenkleri kapatıp gitme noktasına bile gelmiştir. Yeniden de Audi bir halde dayandı ve bugün bildiğimiz araba devlerinden biri haline geldi.
1800’lü yılların sonunda Audi markasının temelleri atılıyor:
Evvelki değil, daha evvelki yüzyıl olan 1800’lü yılların sonunda; tam tarih vermek gerekirse 1885 yılında, August Horch tarafından Wanderer Company isimli bir şirket kuruldu. 1899 yılında bir tane, 1904 yılında bir tane daha şirket kuran August Horch bariz bir halde dikkatleri üzerine çekti. Kurduğu şirketlerin ismi, çalıştığı eski şirketin isminin neredeyse aynısıydı.
August Horch’a açılan ticari marka ihlali davası sonuçlanınca tüm bu şirketler kapatıldı ve elinde sadece Audiwerke AG Zwickau şirketi kaldı. Yani bildiğimiz Audi. Almanca ‘dinlemek’ manasına gelen Horch sözü, Latince Audi sözünün karşılığıdır. Zwickau ise fabrikanın kurulduğu Saksonya eyaletindeki kentin ismidir. Şirket bu ismi resmi olarak 1915 yılında almıştır.
Birinci soldan direksiyonlu otomobil modeli:
Audi şirketinin birinci arabası, 1910 yılında piyasaya sürülen Audi Type A Sport-Phaeton modeliydi. İkinci model olan Type B de birebir yıl piyasaya sürüldü. Her iki model de günlük kullanımdan çok spor etkinliklerinde kullanıldı ve Austrian Alpine Run yarışlarında arka arda üç sefer birinci oldu.
Her kıssada olduğu üzere Audi’nin kıssasında de şirketin kurucusu ayrılıyor. August Horch’un ayrılık nedeni, ulaştırma bakanlığında yüksek bir mevki elde etmekti. Neyse ki August Horch ayrıldığı sırada Audi çoktan kendini kanıtlamış bir marka haline gelmişti. Bu sayede üretim sürat kesmeden devam etti.
1920 yılında Audi, Audi Type K modelini piyasaya sürdü. Bu modelin tarihi bir değeri vardı zira Type K, soldan direksiyonlu olarak üretilen birinci Alman otomobiliydi. Direksiyonun solda olması hem güvenlik açısından daha sağlıklıydı hem de şoförlere daha kolay bir kullanım sunuyordu. Bu nedenle, bu tarihten itibaren soldan direksiyonlu arabalar süratle yaygınlaştı.
Audi logosu ortaya çıkıyor:
Bugün herkes tarafından bilinen ve tarihin en değerli ikonik simgelerinden biri haline gelen Audi logosunun ortaya çıkışı, kuruluşundan yıllar sonra gerçekleşti. Hatta logosunun ortaya çıkış nedeni Audi markasını temsil etmek değil, bir araba birliğini temsil etmekti.
1928 yılında İsveçli mühendis Jørgen Rasmussen, Audi’nin çoğunluk payını satın aldı. 1932 yılında DKW, Wanderer ve Horch şirketleriyle birleşen Audi ile birlikte Auto Union kuruldu. İlerleyen yıllarda Audi markasının logosu olacak iç içe geçmiş dört halka aslında Auto Union birliğini temsil etmesi için oluşturulmuştu.
Audi logosu ile Olimpiyat oyunlarının logosu ortasındaki benzerliği herkes fark etmiştir. Olimpiyat Komitesi de bunu fark etmiş ve şirketi 1995 yılında dava etmiştir. Mahkeme kararı Olimpiyat Komitesi’ni haksız bulmuş ve iki logo ortasında rastgele bir benzerlik olmadığına hükmetmiştir. Elbette, görsel bir benzerlik bulunuyor fakat rastgele bir fikir ihlali durumu kelam konusu değil.
Hitler zırhlı araç istiyor:
Sonraki yıllarda Audi için her şey yolunda gidiyor, birlik hoş çalışıyordu. Hatta altı silindir motorlu, önden çekişli araba modeli üreten birinci Avrupalı araba şirketi olmuştu. Derken tüm dünyayı toza dumana katacak olan 2. Dünya Savaşı başladı ve Audi, üretim gücünü farklı bir alana yönlendirmek zorunda kaldı.
Nitekim zorunda kaldı mı bilmiyoruz lakin Audi’nin tüm fabrikaları 2. Dünya Savaşı boyunca araba üretimini durdurarak Almanya ordusu için zırhlı araç üretmeye başladı. Hitler’e zırhlı araç yetiştirmeye çalışan Audi fabrikaları Müttefik güçlerinin dikkatini çekti ve tekraren bombardıman uçaklarının amacı oldu. Neyse ki savaş bir formda sona erdi.
Savaşın sona ermesi Audi için daha büyük bir yıkım oldu. Zira ana üretim noktası olan Zwickau fabrikası, Sovyetler tesirindeki Doğu Almanya bölgesinde kaldı. Fabrika, savaş tazminatı olarak kesim modül söküldü ve Auto Union, 1948 yılında ticari sicilden silindi.
Üretim noktası, yöneticiler tarafından daha özgür olan Batı Almanya bölgesine taşındı. Doğu Almanya’daki fabrika ise Audi ismiyle olmasa da bir halde üretime devam etti. Burada üretilen Trabant modeli, ilerleyen yıllarda Doğu Bloku’nun çöküşünü sembolize eden bir figür olarak kabul edildi. En kolay tarifiyle vasat olan Trabant modelinden 3 milyondan fazla üretilmişti.
Audi, tekraren farklı şirketler tarafından satın alındı:
Amerika Birleşik Devletleri tarafından yapılan Marshall yardımları kapsamında 1949 yılında tekrar kurulan Audi, önden çekişli araçlar üretmeye devam etse de elinde bir türlü seri üretim yapacak kadar sermaye bulamadı. Şirket güç durumdaydı.
Bu sıkıntı durumundan yararlanmak isteyen Daimler-Benz, 1959 yılında şirketin evvel bir kısmını sonra tamamını satın aldı. Lakin üretim modeli onlarda uygun olmadığı için daha sonra elden çıkardılar. 1969 yılında ise Audi, öbür bir değerli araba devi olan Volkswagen tarafından satın alındı.
Volkswagen, Audi’nin kendi markası ismi altında araba tasarlanmasını istemiyordu. Audi fabrikalarını bir nevi yedek kesim üretim noktası olarak kullanmak istiyorlardı. Audi mühendisleri ise bu durumu kabul etmediler ve 1972 yılında Audi 80 modelini üreterek piyasaya sürdüler. Audi, üzerindeki meyyit toprağını atmış ve tekrar bağımsız olmuştu.
Şirketi kapanma noktasına getiren dava:
Elbette, yeniden her şey yolunda gidememiş ve bu sefer darbe yeni kıtadan gelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde 6 kişi, Audi 5000 modelinde istenmeyen hızlanma sorunu olduğu nedeniyle dava açtı. 1982 ile 1987 yılları ortasında 6 vefatın ve 700 kazanın, Audi 5000 modelinde görülen istenmeyen hızlanma arızası nedeniyle olduğunu tez ediyorlardı.
60 Minutes isimli bir programda bahsedilen bu olaylar hakkında yapılan araştırma sonunda, tüm bu olayların program imalcileri tarafından kurgulandığı ortaya çıktı. Sistemde bulunan ufak bir kusur nedeniyle araç küçük bir hızlanma yaşıyor lakin kazaya bu küçük hızlanma değil, heyecanlanan şoför neden oluyordu. Audi, dava sonucu hatasız bulundu.
21. yüzyılda Audi:
Hepimizin bildiği üzere bugün Audi artık vaktinde onu satın almaya çalışan şirketlerle yarışabilecek bir düzeye geldi. Audi A3, A6, Q2 üzere modelleri ile otomotiv dünyasına yeni soluklar getirmeye devam eden şirketin kimi modellerinde Volkswagen araçların emisyon sisteminden etkilendiği savları da yok değil.
Dünya araba piyasasında kendine hatırı sayılır bir yer kazanmış olan Audi markasının dünden bugüne süren seyahatinin savaşlar, davalar, satışlarla dolu öyküsünü anlattık. Audi öyküsünden çıkarılacak en değerli ders ise asla vazgeçmemek üzere görünüyor.
