Son aylarda elinizde bulunan bilgisayarı değiştirmek yahut sadece bilgisayarın ekran kartını değiştirmek istediyseniz, ağzınızı açık bırakan birtakım görüntülerle karşılaşmışsınızdır. Bu görüntü elbette eser sayfalarında yer alan fiyat etiketlerinin ta kendisi. Ekran kartı fiyatları, az sonra da bahsedeceğimiz nedenlerden ötürü artık dürüst olmak gerekirse saçma sapan düzeylere ulaştı.
Bir örnek üzerinden gitmek gerekirse NVIDIA’nın bütçe dostu RTX serisi ekran kartı olarak tanıttığı ve Türkiye’de kendi sitesinde 3.200 TL’den başlayan fiyatlarla satın alınabileceği söylenen GeForce RTX 3060 ekran kartı, en az 9.000 TL’den başlayan fiyatlarla satılıyor. Yani ekran kartı, bedelinin neredeyse 3 katı fiyatıyla alıcı buluyor. Pekala bu ekran kartı fiyatları yakın vakitte düşecek mi? Bu sorunun karşılığıysa bize nazaran pek de olumlu değil. Fakat evvel gelin, fiyatların neden bu derece arttığını kısa kısa açıklayalım.
Koronavirüsün tesiri:
Geçtiğimiz yılın başlarında bu ekran kartlarının büyük bir çoğunluğunun üretildiği Çin’de devasa bir sorun kendisini gösterdi. Günümüzde tüm dünyayı etkileyen koronavirüs, Çin’de üretimin hudutlu olmasına neden oldu. Üretim hudutlu seviyede olunca haliyle daha az sayıda ekran kartı üretildi ve piyasaya sürüldü. Ayrıyeten bu durum sırf ekran kartlarını değil, akla gelebilecek tüm elektronik aletleri ve bileşenleri etkiledi. Üretilen ekran kartlarının sayısı, oluşan talebin yanından bile geçmiyordu.
Kripto para çılgınlığı:
Geçtiğimiz haftalar boyunca kripto para dalında büyük hareketlenmeler gördük. Bitcoin başta olmak üzere neredeyse her kripto para ünitesi, kıymetini çok kısa bir müddet içinde en az 2’ye katladı. Bunun sonucunda günümüzde en kısa yoldan para kazanabileceğiniz bir yer olarak görülen bu dal, tüm dünyada inanılmaz bir taleple karşılaştı.
Kripto para bölümünde daha fazla gelir elde etmek isteyenlerin yatırım aracıysa ekran kartından geçiyordu. Ethereum üzere birçok kripto para ünitesi, ekran kartları kullanılarak ‘kazılabildiği’ için halihazırda limitli sayıda üretilen ekran kartları, bir anda bu beşerler tarafından resmen avlanmaya başladı. Üreticiler ve satıcılar, ekran kartlarının kişi başına alınabilecek adetlerini en aza indirgemiş olsa da bu tedbir pek de tesirli olmadı.
Sıfır ekran kartı yoksa ikinci ele yönelebilir miyim?
Üstteki nedenlerden ötürü oluşan arz-talep tablosunun çok kolay bir formda istikrarsız bir düzeye ulaştığını anlayabiliriz. Bu tablo, ne yazık ki ikinci el piyasasını sıfır ekran kartı piyasasından bile daha berbat etkiledi. Ekran kartlarının fırsatçıların eline geçtiği şu periyotta ikinci el ekran kartı piyasası da bir kara borsaya dönüştü. Fiyatlar, kimi modellerde sıfır fiyatlarının da ötesine geçer oldu.
Üstelik gördüğümüz bu tablo, sırf yeni ekran kartları için de geçerli değil. Günümüzün 1050 Ti’ı olarak nitelendirebileceğimiz GeForce GTX 1660 Ti üzere ekran kartları da fiyatlarında bir uçuş yaşadı. Birebir biçimde piyasadan silip süpürülen bu ekran kartları, hazır sistemlerin dahi oluşturulamamasına neden oldu.
Pekala ekran kartı fiyatları yakın vakitte düşecek mi?
Katlanan fiyatların arkasındaki en temel sebep üretimin az olmasından kaynaklanan stok sorunu. Bu durum, daha evvel ekran kartı üreticilerinin yüksek isimleri tarafından da ele alınmış, 2021’in başlarında sorunun bir nebze ortadan kalkacağı açıklanmıştı. Lakin durum hiç de bu türlü olmadı, bilakis ekran kartı fiyatları gitgide artmaya devam etti.
Ekran kartı üreticilerinin daha fazla ekran kartı üretmeye başlamasıyla birlikte bu sorunun ‘bir nebze’ ortadan kalkmasını bekleyebiliriz. Ama bu tekrar de standart fiyatlara en azından bu yıl içinde dönebileceğimiz manasına gelmiyor. Bunun nedeniyse şu anda piyasada olan ve pahasının en az 2 katı fiyatına satılan ekran kartlarının nitekim de bir formda satılıyor olması. Bu ekran kartları şu anda bu türlü fiyatlarla bile alıcı bulabiliyorsa, stok sorunu ortadan büsbütün kalksa bile eski fiyatlara dönmek istemeyen satıcılar görebiliriz.
Bir başka yanda da tekrar kripto para madenciliği yer alıyor. Günümüzde milyonlarca yeni kullanıcıya kavuşan bölümde madencilikle önemli ölçülerde kâr elde etmek için bir değil, birkaç ekran kartına gereksinim duyuyorsunuz. Bu da az evvel bahsettiğim tıpkı durumu ortaya koyuyor. Madenciler, bu fiyatlarla ekran kartı almaya devam ederken ekran kartı fiyatlarını ve münasebetiyle elde ettiğiniz kârı düşürmek istemeyebilirsiniz. Sonuç olarak olan, donanımını yenilemek isteyen biz temiz kullanıcılara oluyor.
Hiç olumlu bir yanı yok mu?: Emsal bir tabloyu daha evvel de görmüştük:
Koronavirüs üzere büyük bir faktör olmasa da hafıza fiyatlarında yaşanan artış ve kripto para madenciliğine olan talebin artması nedeniyle ekran kartı fiyatlarındaki artışı daha evvel de görmüştük. 2017 yılının sonlarına hakikat başlayan bu çılgınlık, bilhassa Ocak 2018’de tepesine ulaşmıştı. Hem ülkemizde hem de dünyada ekran kartı fiyatları bugün olduğu üzere 2 kata varan ve aşan fiyat etiketleriyle satılmıştı.
Ocak 2018’i takip eden aylarda ekran kartı fiyatlarında düşüş başlamıştı. Fiyatlar, büsbütün olmasa da neredeyse standart fiyatlarına çekilmişti. Ancak birçok ekran kartının fiyatı, ilerleyen aylarda bile cüzi bir ölçü daha yüksek fiyatlarla satılmıştı. Örneğin yurt dışında o periyot 380 dolarlık önerilen satış fiyatına sahip olan GeForce GTX 1070 Ocak 2018’de 890 dolara yükselmiş, Haziran 2018’de 440 dolara ve Temmuz 2018’de 400 dolara gerilemişti. Lakin 380 dolarlık etikete kadar düşmemişti.
Birebir düşüşü bugün de görebilecek miyiz?
2018’de doruğu görülen bu periyodun Temmuz 2018’de sona erdiğini varsayacak olursak çabucak hemen 7 ay sürdü diyebiliriz. Lakin günümüzdeki kıtlığı biz bu müddetten çok daha uzun bir müddettir yaşıyoruz ve hâlâ olumlu bir gelişmeye tanıklık edemedik. Ekran kartı fiyatları, bir yılı aşkın müddettir tavan fiyatlarla satılıyor. Stok probleminin bir gün çözüldüğünü görsek bile fiyatların bir anda yarıya indirilmesini beklememeliyiz.
Sonuç olarak: Ekran kartı fiyatları kısa müddette düşecek mi sorusunun karşılığı ne yazık ki “Hayır”. Bilhassa içinde bulunduğumuz 2021 yılını bu fiyatlara yakın düzeylerde geçireceğiz. Bir sonraki yıl nasıl bir tabloyla karşılaşacağımızı kestirim etmekse epey güç. Pekala sizler ekran kartı fiyatlarının önümüzdeki aylardaki gidişatı hakkında ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi belirtmeyi unutmayın.
