Şöyle 6 – 7 sene geriye bakalım. Hani şu MP3 çılgınlığının yaşandığı dönemlere… 10 GB’lık sabit diske sahip bir sistem aldığımız zaman arkadaşımıza: “Bak baba, bu yeni canavarın tam 10 GB hard diski var. Ne yüklersen yükle dolmaz” dediğimizi hatırlar gibiyim. Bu cümleyi sarf etmekten ne kadar da keyif alırdık kim bilir. Fakat bu cümleleri kurarken, yalan söylediğimizi şimdi daha rahat anlayabiliyoruz. Çünkü, Internet’in ve CD’lerin yaygınlaşmasıyla birlikte 10, 20, 30 GB’lık alanlar hiç kimseye yetmez oldu. Buna dosya paylaşım çılgınlığını da eklersek gigabaytlar bile çoğu kez yetersiz kalıyor.
Şimdi geçmişi bırakıp günümüze dönelim. Artık, standart bir sabit disk denilince akla “80 GB” geliyor. Yani kapasite sorunu çözülmüş gibi gözüküyor. Peki bu konuda kapasiteler hariç değişen bir şey oldu mu? Yüzeysel olarak bakarsak değişen pek bir şey yok. Ama derinlere indiğimizde “devrim” niteliğinde değişmeler olduğunu rahatlıkla görebiliriz.
Sabit disk denilince akla gelen ilk şey “kaç gigabayt” olduğudur. Evet, kapasite belki de en önemli faktör. Ama kapasite ne olursa olsun, hız olmadıktan sonra bilgisayar başında geçirdiğiniz dakikalar size zehir olur. Nasıl mı? O halde konuyu biraz daha açalım.
Örneğin sabit diskimize yeni bir oyun yükleyeceğiz. CD’mizi sürücüye yerleştirdik. Ardından kur komutunu verip kurulum işlemini başlattık. O da nesi? Bilgisayarınız içinden mısır patlatma makinesinden çıkan sesler geliyor. (Bilgisayarınızın mısır patlatma özelliği varsa orasını bilemem :)) İşte bu sırada bilgisayarınız, CD’deki verileri alıp sabit diskinize kalıcı olarak yazmaya başladı. Yazmaya başladı başlamasına ama, oyunu bir an önce oynamak için kurma işleminin hemencecik bitmesini istiyorsunuz. Hele kuracağınız oyun çok CD’li ise vay halinize. İşte bu yükleme işlemi sırasında “sabit diskin hızı” kavramı ön plana çıkıyor. Oyunun kurulumu tamamlandı. Şimdi, oyunun masaüstündeki kısayoluna tıklayıp oyunun açılmasını bekliyorsunuz. Burada durun. Konuyu tam olarak kavramanın zamanı geldi:
İşte tam bu esnada bilgisayarınız sabit diskinizde yüklü olan oyun bilgilerini aramaya başladı. Gerekli bilgileri bulduktan sonra hepsini geçici hafızaya yüklemeye başlayacak. Bu noktada sabit diskinizin kapasitesi ne olursa olsun, eğer hızı düşükse bu yükleme işlemi sizi oldukça bekletecektir.
Bahsettiğimiz bu hıza etki eden kriterler nelerdir peki? Öncelikle sabit diskin dönüş hızını ele alalım. Çoğu kez görmüşsünüzdür RPM yani “Dakikadaki Devir Sayısı” terimini. Bu terimi kısaca sabit disk içerisinde yer alan yuvarlak plakaların bir dakikada kaç tur attığı şeklinde özetleyebiliriz. Bu değer ne kadar yüksek olursa sabit diskinizin okuma ve yazma hızı da o kadar yüksek olacaktır. Günümüzde 7200 RPM’lik hıza sahip diskler standart sayılmaktadır. Ama bizim asıl konumuz bu değil tabiki.
