İsviçre’nin Basel kentinde kurulmuş olan Bank of International Settlements (BIS), merkez bankalarının ortasında işbirliği ve uyumun kurulabilmesi hedefiyle kurulmuş olan bir tertip. Tertibin şu anda 63 üyesi bulunuyor ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da tertibin üyeleri ortasında.
Bankanın yapmış olduğu araştırmada, ülkelerin merkez bankalarının kripto para üretme konusundaki hallerini inceledi. Elde edilen sonuçlar da bir rapor haline getirilerek yayımlandı.
Bankaların yaklaşık % 70’i kendi dijital paraları üzerine o yahut bu formda çalıştıklarını söyledi. Bu merkez bankaları, dünyadaki nüfusun yüzde 80’ini ilgilendiriyor.
İsveç, Uruguay ve Güney Afrika’nın da ortalarında bulunduğu birtakım ülkeler pilot uygulamalar dahi geliştirdi. BIS’in araştırmasına nazaran merkez bankalarının içinde kendi dijital parasını üretme müsaadesine sahip olanların oranı dörtte bir bile değil. Bankaların yüzde 40’ı da bu mevzunun geleceği hakkında kesin birşey söyleyemiyor. Rapora nazaran belirli sayıda merkez bankasının pilot çalışmaları var ve bu bankaların bile birden fazla kısa ya da orta vadede kendi dijital parasını çıkarmayacak.
Raporun ortaya koyduğu bir öbür gerçek, merkez bankalarının epeyce dikkatli olarak ilerledikleri. Birden fazla merkez bankası için yeni sistemin maliyeti getirisinden önde. Ukrayna üzere kimi ülkelerde kripto paraların özgürleştirilmesini savunan siyasetçiler var. Bu siyasetçiler kripto paraların gelişmesine müsaade verilmesi, büyük ticari kuruluşların da finans teknolojilerine iştirak göstermesi taraftarı. Tekrar de bu hususta atılan çok az adım var.
Raporda dikkat çeken bir öbür nokta ise kripto paraların genel olarak iki farklı hedefle kullanılmak üzere üretimi fikri. Buna nazaran merkez bankalarının ürettiği dijital paralar iki farklı formda kullanılacak. Bunlardan birincisi, bankalararası finansal süreçlerin gerçekleştirilmesi için kullanılacak olan ve büyük meblağları temsil edecek olan, toptan satılan dijital paralar. Başkası ise var olan banknotların ve madeni paraların yerine geçecek olan dijital paralar. Tekrar de birden fazla merkez bankası görevlisinin BitCoin’i paranın geleceği olarak değil, hoş bir niş eser olarak gördüğü de gerçek.
Raporda son olarak da merkez bankalarının dijital para ünitelerine olan yaklaşımlarına yer verildi. Buna nazaran dijital paralar merkez bankalarının gözünde her vakit küçük kalacak paralar olarak göze çarpıyor. Sebebi ise dijital paraların günlük alış verişte çok kabul görmemesi, uyumluluk meseleleri, halkın sistemin risklerini düzgün anlaması ve kısıtlamalar ile direkt yasaklar.” olarak göze çarpıyor.
