Fabrikadan yeni çıkmış, gıcır gıcır bir otomobilin birtakım özelliklerine, lastik tipi üzere mevzulara dikkat etmeyebilirsiniz. Vakit geçip de yeni bir ekip lastik alacağınız vakit ise bu dikkat etmediğiniz özelliklere hakim olmanız beklenir. Zira lastik kodları vardır. Lastiğin üzerinde kabartmalı olarak bulunan bu kodlar lastik sürat kodu, yük kodu, çap ve gibisi tarifleri içerir. Bilhassa lastik sürat kodu son derece kıymetlidir.
Lastik kodları, lastik sürat kodu, yük kodu ve gibisi bilgiler, hangi lastiğin hangi araca uygun olduğunu gösterirler. Aracın ruhsatından, yanında verilen dokümanlardan ya da yetkili servisinden uygun lastiği öğrenebilirsiniz. Hakikat lastiği öğrendikten sonra da lastik sürat kodu, yük kodu üzere lastik kodlarına nazaran yanlışsız bir tercih yapmalı ve buna uygun lastik almalısınız. Gelin bu kodları biraz daha yakından inceleyelim.
Lastik kodları nelerdir?
Lastik kodları, her lastiğin üzerinde kabartmalı olarak bulunan harf ve sayılardan oluşan bir uygunluk bilgisidir. Lastiğin markası ve modeline nazaran değişse de genel olarak üzerinde 6 temel bilgi barındırır. Bunlar; kesit genişliği, kesit oranı, lastik çeşidi, jant çapı, yük kodu ve lastik sürat kodu bilgileridir.
Lastik kodları genel olarak büyükçe yazılan lastik markasının altında yer alır. İsmi üzerinde kod olduğu için direkt olarak yazıldığı manası vermezler. Model numarası ve gibisi ayrıntıları bir kenara bırakırsak lastik seçimi için değerli olan birtakım kodlar vardır. Tüm kodların ne manaya geldiğini bilmeseniz bile aracınıza uygun olanları kesinlikle bilmelisiniz.
Kesit genişliği:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 175 sayısı kesit genişliğini tabir eder. 175, tam şişirilmiş bir lastiğin dış yanakları ortasındaki en geniş arayı milimetre cinsinden gösterir. Kabartma yazılar bu genişlik ölçümüne dahil değildir. Harici ölçüm sırasında bu bedel değişiklik gösterebilir.
Kesit oranı:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 70 sayısı kesit oranını tabir eder. Kesit oranı, kesit yüksekliğinin kesit genişliğine olan oranının yüzdelik cinsten sözüdür. Kesit oranı yanak yüksekliği olarak da kabul edilebilir. Kesit oranı azaldıkça yanak yüksekliği de azalmaktadır.
Lastik çeşidi:
175/70R13 82T örneği üzerindeki R harfi lastik cinsini söz eder. R harfi yaklaşık 25 yıldır binek araçlarda kullanılan radyal lastik cinsinin kodudur. Radyal lastik çeşidi, binek otomobiller için endüstriyel bir standarttır. Kamyonlar için kullanılan ve B olarak kodlanan eğimli lastikler de vardır. Aracınıza uygun lastik tipi için üreticinizle bağlantıya geçebilirsiniz.
Jant çapı:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 13 sayısı lastiğin jant çapını söz eder. 13, lastiğin jant çapının inç cinsinden pahasını gösterir. Bir ekip lastik almıyor, sırf tek bir lastik alıyorsanız bu oranın başka lastiklerinizle tıpkı olması gereklidir. Şayet ekip lastiği farklı bir çap ile değiştiriyorsunuz yetkili servise danışmalısınız.
Lastik yük kodu:
175/70R13 82T örneği üzerindeki 82 sayısı lastik yük kodu ya da öteki ismiyle yük endeksini söz eder. 82, tek bir lastiğin azamî süratte taşıyabileceği azamî yük bedelini gösterir. 82 yük kodlu bir lastik, 475 kilogram yük kaldırabilir. Tablodan hangi koda sahip lastiğin ne kadar yük kaldırabildiğini görebilirsiniz.
Lastik sürat kodu:
175/70R13 82T örneği üzerindeki T harfi lastik sürat kodu ya da başka ismiyle lastik sürat endeksini tabir eder. T, lastiğin azamî yükle çıkabileceği azamî sürat limitini gösterir. T sürat koduna sahip bir lastik azamî yükle saatte 190 kilometre sürat yapabilir. Tablodan hangi koda sahip lastiğin ne kadar sürat yapabildiğini görebilirsiniz.
Lastik sürat kodu nedir bilmek son derece değerlidir. Zira sürat konusunda denetim tam manasıyla sürücüdedir. Lastiğin çıkabileceği azamî sürat sonunu aşmak lastiklere ziyan verecek ve sonu ölümcül olabilecek kazalara davetiye çıkaracaktır. Başka lastik kodları değişim sırasında bilinmeli lakin lastik sürat kodu bir an olsun unutulmamalıdır.
Lastik kodları ya da lastik sürat kodu yanlış bir lastik kullanmak:
175/70R13 82T yalnızca anlatım için bir örnek. Yani gerçek lastik kodu her araç için bu değil. Aracınızın ruhsatından, verilen resmi dokümanlardan ya da markanın yetkili servisinden aracınıza en uygun lastiği öğrenebilir ve buna nazaran değişim yapabilirsiniz.
Lastik kodunda bulunan birinci bedeller olan kesit genişliği, kesit oranı, lastik çeşidi ve çap aracınıza uygun değilse zati takılamaz zira var olan sisteme uymaz. En azından usta uyaracaktır. Bu pahalar üzerinde değişim yapmak istediğiniz vakit daha geniş bir sistem değişikliği yapmanız gerekir.
Lastik kodunun son pahaları olan yük kodu ve lastik sürat kodu ise gözden kaçabilen ayrıntılardır. Yanlışsız yük koduna sahip olmayan bir lastik yeri gelir otomobilinizi taşımakta bile zorlanabilir. Lastik sürat kodu ise otomobilin performansını ve güvenliğini direkt olarak etkilemektedir.
Lastik sürat kodu ile belirlenmiş olan lastiğin azamî suratını aşmak istediğiniz vakit esasen ne kadar güç olduğunu görürsünüz. Aştınız diyelim, lastik bu türlü bir performansa uygun olmadığı için süratle deforme olacak, yol tutuşu sağlayamayacak, tahminen patlayacak, tahminen sonu ölümcül olabilecek kazalara neden olacaktır. En uygunu hiç bu türlü risklere girmemektir.
Lastik kodları nelerdir, lastik sürat kodu ve yük kodu üzere bedeller hakikaten değerli mi üzere merak edilen soruları yanıtladık ve bahis ile ilgili dikkat etmeniz gereken ayrıntıları anlattık. Lastik kodları ufak bir detay üzere görünse de hayatı ehemmiyete sahiptir. Bu bilgilere hakim değilseniz lütfen çekinmeyin ve işin ustasına danışın.
