Astronotluk, uzaya ilgi duyan herkesin çocukken hayal ettiği mesleklerden biri. Lakin alışılmış ki bu meslek, çocukken baktığımız yerden göründüğü kadar kolay ve kaygısız bir meslek değil. Eğitim süreci hayli gerilimli ve ağır disiplin gerektiren astronotluk, pek çok sıhhat sıkıntısını da beraberinde getiriyor. Yani hayal ettiğimizin bilakis, astronotluk çağımızın en zorlayıcı mesleklerinden biri.
Astronotların sıhhatini tehdit eden hususların başında radyasyon tesirinde ve yerçekimsiz ortamda geçirilen uzun misyonlar geliyor. Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda yaklaşık altı aylık dönemler halinde misyon yapan astronotların bedenleri, bu kısa sayılmayacak mühlet boyunca çokça radyasyona maruz kalıyor. Ayrıyeten, yerçekimine alışkın beden, yerçekimsiz ortamda adeta sersemleyerek birtakım problemlere sebep oluyor.
Kemik erimesi, ruhsal meseleler, göz hastalıkları ve daha fazlası:
Geçtiğimiz gün gerçekleşen fırlatma ile ISS’ye yanlışsız yola çıkan astronotlar ortasında yer alan ESA astronotu Thomas Pesquet’in uzay hekimi Adrianos Golemis, astronotların ne üzere sıhhat problemleri ile karşı karşıya olduğunu ve bu meselelere yönelik ne üzere tedbirler alındığını açıkladı. Golemis’e nazaran bir astronot sıhhatini olumsuz etkilemeyecek azamî iki ya da üç ISS misyonu yapabilir. Daha fazla sayıda misyon, bedeni negatif etkileyerek sıhhat sorunlarının patlak vermesine sebep olabilir.
Dünya yörüngesinde yer çekiminin neredeyse sıfır olduğunu belirten Golemis, bu durumunun astronotların kemik ve kas yapısına ziyan vererek kemik erimesi üzere sorunlara yol açtığını söylüyor. Olağan koşullarda 1 G kuvvete alışık olan bedenlerimiz yüksüz ortamdayken ayaklardaki damarlar, birinci başta güya 1 G kuvvetteymiş üzere başa kan gönderiyor. Bu da bedenin üst kısmında daha fazla kan olmasına sebep oluyor.Golemis bu durumun tesirlerini “Uzaydaki bireylerin, misyonların birinci evresinde sahiden kabarık yüzlere sahip olduğunu görebilirsiniz” kelamlarıyla açıklıyor.
“Yeryüzünde manyetosfer (manyetik alan) ve atmosfer bizi koruyor. Lakin bunun ötesine geçince muhafaza ortadan kalkıyor” kelamlarıyla radyasyon riskinin de kıymetli sıhhat problemlerine sebebiyet verdiğini söyleyen Golemis, birtakım sağlıklı astronotların uzayda göz hastalıklarından ya da venöz trombozden (toplardamarlar içerisinde kan pıhtısı oluşumu) şikayetçi olabildiklerini de kelamlarına ekliyor.
Astronotları zorlayan bir başka şey ise ruhsal rahatsızlıklar. Uzun müddet boyunca ISS üzere küçük ve yeni uyaranların olmadığı bir yerde, astronotlar mental olarak da kahırlar çekebiliyor. Tıpkı vakitte algısal olarak birtakım sıkıntıların da yaşandığını belirten Golemis, astronotların gördükleri ile iç kulaklarının algılayarak beyne ilettikleri ortasında uyumsuzluklar olması sebebiyle kimi durumlarda kusmaların yaşanabildiğini söz ediyor.
ISS’deki tüm astronotlar sağlıklı kalabilmek için her gün iki saat boyunca antrenman yapıyor ve haftada en az bir defa olmak şartı ile hekimleri ile 15 dakikalık görüşmeler gerçekleştiriyor.
