Yapay akıl, bilhassa de son birkaç yıl içerisinde hayatımızın en derin noktalarına kadar ulaşmaya başladı. Bundan Böyle herzamanki hayat döngümüzdeki herhangi bir şey için yapay zekadan takviye alabiliyoruz. Kayıtlı bir kesim yapay zekayı sonuna değin savunurken tutarsız düşünenler de var. Hatta bazı entrika teorilerine tarafından suni akıl hayatımızı tutsak alacak ve belki de insanlığın sonu, yapay zeka sebebiyle gelecek. Görünen o ki bu kuram, bilim insanlarının da dikkatini çekiyor.
Max Planck Enstitüsü bünyesinde çalışmalarını sürdüren bir grup bilim insanı ise gerçek bir süper zeki suni zekanın teftiş edilip edilemeyeceğini araştırmaya başladılar. Teorisel bazda yapılan çalışmalar, böyle bir şeyin hemen hemen imkansız olduğu sonucunu ortaya koydu. Doğrusu eğer suni zekadan korkuyorsanız, haberimizin bundan sonraki bölümünün sizi daha da sıkıntılı edebileceğini söyleyebiliriz.
Günümüzde kullanılan suni akıl teknolojileri, her geçen gün birazcık daha iyi bir ayla geliyorlar. Bu tür teknolojilerin iyileştirilmesi için kullanılan cihaz öğrenme teknikleri, suni zekayı her gün azıcık daha zeki bir ayla getiriyorlar. Süper akıllı yapay akıl dediğimiz olgu ise gerçekte gerçekten bütün bir anlayış sahip yok. Bunun nedeniyse insan beyninin ve algılarımızın şu lahza için, böylesi bir şeye hazır olmaması. İşte bilim insanlarının yaptığı araştırmanın teoride kalmasının nedeni de tamamen bu. Çünkü süper akıllı suni zekayı ilerletmek ve gözden geçirmek için, ondan daha zinde bir algoritmaya (koruma algoritması) sahip edinmek gerekiyor.
Bilim insanlarının merak ettikleri şey, süper zeki suni zekanın denetleme edilip edilemeyeceği. Ancak bunu deneyebilmek için ayrıca süper akıllı yapay zeka ilerletmek gerekiyor ayrıca de bu yapay zekayı teftiş edebilecek ya da durdurabilecek olan daha enerjik bir teknoloji ya da zihne ihtiyaç duyuluyor. İşte bu nesil bir yapay zekanın ortaya çıkaracağı sonuçlar bilinmediği, hem bu suni zekadan daha güçlüsünün olup olmadığı da muallak olduğu için, gerçekte süper akıllı bir suni zekanın yönetilemeyeceğine inanılıyor.
Bilim insanlarının teorik araştırmasına göre süper zeki suni zeka, fazla yönü olan bir algoritma. Bu da laf konusu yapay zekanın muhtemel mantıksal bağ sayısının ölümsüz olduğu anlamına geldiğini ortaya koyuyor. Ayrıca böylesi bir suni zeka, bir hedefe ulaşabilmek için farklı alanlara yönlendirilmiş kaynakları harekete geçirebilecek yeteneğe sahip. İşte bu yetenek, işlerin daha da çıkılmaz ayla gelmesine yol açıyor.
Bilgisayar bilimcisi Alan Turing, 1936 yılında garip bir teorinin peşine düştü. Bu teori, bir bilgisayar programının sonuca ulaşamadığında duracağını mı yahut baki bir döngünün mü içine gireceğini sorguluyordu. Matematiksel çalışmalarla net bir sonuca ulaşan Turing, en azından bir takım yazılımlar için böylesi bir sorunun yanıtlanamayacağını ortaya koymuştu. Haliyle süper zeki bir suni akıl için insanlığın sonunu getirmemesine yönelik bir komut verilebilir. Hatta suni akıl da bu komutu uygulayabilir. Ancak matematiksel olarak bu komutun nasıl ve ne şekilde uygulanacağı hesaplanamaz. İşte süper akıllı suni zekanın denetim edilemeyeceğini düşündüren nedenlerden bir her birine de bu. Konuyla ilgili açıklamalarda yer alan Iyad Rahwan, böylesi bir yapay akıl için matematiksel hesap yapılamayacak olmasının koruma algoritmasını da geçersiz kılacağını söylüyor.
öte taraftan, araştırmacılara tarafından süper zeki suni zekayı kısıtlamak, korkutucu bir sonran kurtulmayı sağlayabilir. Bununla ilgili örnekler de veren bilim insanları, bu suni zekanın internetin belirtilmiş bir bölümünü kullanmayabileceğini ya da belirli ağlardan engellenebileceğini söylüyor. Ancak bu us ön plana çıktığında da süper zeki yapay zeka kavramının bir mantığı kalmamış oluyor. Yani bu da araştırmanın bir yere bağlanmasını engelliyor.
Konuyla ilgili en korkunç tanımlama ise Manuel Cebrian tarafından yapıldı. Max Planck Enstitüsü bünyesinde çalışmalarını sürdüren Cebrian, üstünde kafa yordukları şeyin olur ya amaçsız gelebileceğini fakat bugün bile bazı manâlı görevli yerine getirebilen yapay zekalar mevcut. Keza bu algoritmaları geliştiren programcılar, suni zekanın bu kayda değer görevleri yerine getirmeyi nasıl öğrendiğini de tamamen anlayabilmiş durumda değiller.
