Masaüstü işlemci pazarında üstünlüğü ele geçiren AMD, Ryzen işlemciler ile büyük bir çıkış yakaladı. Bu süreçte AMD, yol haritasını çok net bir halde çizdi ve standartlarından taviz vermedi. 2020’nin sonlarına yanlışsız yaşanan çip krizi şirketi bir ölçü etkilese de AMD, CEO Lisa Su‘ya nazaran epey âlâ bir ilerleme kaydetti. Pekala AMD Ryzen işlemcilerin gelişimi nasıl oldu, gelin daima bir arada bakalım. Keyifli okumalar.
2020’nin Ekim ayında Ryzen 5000 serisi işlemcileri çıkaran AMD, Intel’in gerisinde kaldığı tekli çekirdek performansında da değerli bir gelişme kaydetti.
AMD’nin yeni işlemcilerini tanıtmasının akabinde rekabet düzgünce kızışmıştı. Pekala Ryzen 5000 serisi sonrası AMD vs Intel rekabeti ne durumda?
AMD Ryzen işlemcilerin gelişimi
Ryzen işlemcilerin gelişiminde daima AMD’yi öne çıkarıyoruz. Fakat bu işin gerisindeki isim CEO Lisa Su, değişimin en büyük mimarı. Elektrik mühendisi olan Lisa Su, kendisini yarı iletken meraklısı olarak tanımlıyor. 2012 yılında AMD’ye giren Lisa Su, 2014 yılında CEO vazifesini devraldı.
The first woman to receive the @IEEEorg Robert N. Noyce Medal, sponsored by @intel, @AMD’s @LisaSu is deeply passionate about her work, turning a #processor maker into a global powerhouse, and being named a “World’s Best CEO” by @barronsonline. #IEEEVICSummit #IEEEAwards2021 pic.twitter.com/Rtp9nMUPMd
— IEEE Awards (@IEEEAwards) May 12, 2021
Bu süreçte pek çok ödül alan Lisa Su, son olarak Intel’in sponsoru olduğu IEEE Robert N. Noyce Medal mükafatını kazanan birinci bayan CEO oldu.
Birinci Ryzen işlemciler
Birinci Ryzen işlemciler, tanıtıldığı devirde bilhassa tekli çekirdek performansında rakibi Intel’den geride kaldı. Fakat AMD, kullanıcıların dikkatini büyük ölçüde çekmeyi başardı. AMD, son kullanıcı için fiyatları çok yüksek olmayan 6 ve 8 çekirdekli işlemcileri pazara sürdü. Intel’in yıllardır devam eden 4 çekirdek ısrarı sebebiyle kullanıcılar, uygun fiyata yüksek çekirdekli işlemcileri görünce Ryzen işlemcileri satın almaya başladı. Böylelikle AMD Ryzen işlemcilerin gelişimi başlamış oldu.
AMD’nin anakart tarafında daha esnek davranması, Ryzen 5 1600 üzere orta sınıf bir işlemcide dahi 6 çekirdek sunması, pek çok kişinin dikkatini çekti. Lakin Lisa Su’nun dikkat çektiği bir bahis daha vardı, soket ömrü. Lisa Su, AM4 soketi için 4 yıllık bir kelam verdi. AMD, tam 4 yıl boyunca AM4 soketini kullanacaktı. Intel’in 2 yılda bir değiştirdiği soketlerden sıkılan kullanıcılar için bu kelam, epey büyük bir değer taşıdı.
Zen mimarisi ile gelen birinci Ryzen işlemciler, 14 nm üretimden geçti. Çoklu çekirdek performansında Intel’e üstünlük sağlayan AMD, tekli çekirdek performansında da rakibinin ensesindeydi. Daha sonra Ryzen 2000 serisi işlemcileri çıkaran AMD, argümanını arttırdı ve 12 nm üretimden geçen Zen+ mimarisine geçiş yaptı.
AMD Ryzen işlemcilerin gelişimi, Zen 2 mimarisi ile devam etti. Ryzen 3000 serisine geçiş yapan AMD, pek çok perakendecide en çok satan işlemci listelerini domine etti. Bilhassa Ryzen 7 3700X ve Ryzen 5 3600, en çok satan işlemciler listesinde başı çekiyordu. Tüm bunlara ek olarak AMD, Ryzen 3000 serisinde çekirdek sayısını artırdı. Rakibi Intel daha yeni yeni 6 ve 8 çekirdekli işlemcilere geçiş yaparken AMD, 12 ve 16 çekirdekli Ryzen 9 3900X ve Ryzen 9 3950X işlemcilerini piyasaya sürdü.
AMD, Ryzen 3000 serisi ile pek çok pazarda en çok satan işlemci markası oldu. Zen 2 mimarisi ile 7 nm üretime geçen AMD, 14 nm üretimden kurtulamayan Intel’e karşı büyük bir avantaj elde etti.
Ryzen 5000 serisi
AMD, temel performans artışını Zen 3 mimarili Ryzen 5000 serisinde yaşadı. Eski Ryzen işlemciler, tek modülde 4 çekirdek ve önbelleği bir ortada bulunduruyor. Fakat AMD, yeni işlemcilerde tüm çekirdekleri ve önbelleği bir ortaya toplamayı başardı. Böylelikle, tekli çekirdek performansında çok büyük bir artış yaşandı. O denli ki bu artış bir evvelki kuşağa nazaran yüzde 25 düzeyine kadar çıktı. En yeterli tekli çekirdek performansına sahip işlemci ise Ryzen 9 5950X oldu.
Çip üretiminde yaşanan kasvetler Ryzen 5000 işlemcileri bir ölçü etkiledi. Yeni işlemciler epeyce performanslı olmasına karşın kolay bulunamıyordu. Bilhassa de Ryzen 9 5900X ve 5950X. Tüm bunların üzerine Intel’in 10. jenerasyonda çekirdek sayısını artırması ve fiyatları düşürmesi, mavi kadronun pazar hissesini bir ölçü artırdı. Fakat stokların düzelmesiyle AMD’nin tekrar yükselişe geçmesi bekleniyor.
Tüm bu süreçte AMD’nin elini güçlendiren bir başka ayrıntı ise işlemci soğutucuları oldu. Intel’in soğutucularına kıyasla çok daha fonksiyonel ve estetik soğutucuları kutuya koyan AMD, beğenileri topladı.
Threadripper işlemciler
AMD Ryzen işlemcilerin gelişimi, sunucu tarafında da devam etti. Ryzen işlemciler ile Threadripper serisini de tanıtan AMD, uygun fiyata yüksek performanslı işlemcileri pazara sundu. Lakin AMD’nin işi burada daha zordu. Zira Intel’in en güçlü olduğu alan aslında masaüstü işlemci pazarı değil, sunucu pazarıydı.
Son olarak EPYC Milan işlemcilerini tanıtan AMD, 64 çekirdeğe varan sunucu işlemcilerine sahip. Threadripper işlemciler ile 2021’in birinci çeyreğinde yüzde 8.9’luk pazar hissesine ulaşan AMD, kendi rekorunu kırdı ve yüzde 1.8’lik bir büyüme kaydetti. Şirketin EPYC işlemcilerinde bir sonraki adımı ise 96 çekirdekli işlemciler olabilir.
AMD işlemcilerin yükselişine tesir eden faktörleri özetlemek gerekirse bunlar:
Epey uzun ve kuvvetli bir seyahate çıkan AMD, şimdi hiçbir şeyi bitirmiş değil. Intel’in Alder Lake serisi hayli argümanlı geliyor. Şayet AMD bu yükselişini devam ettirmek istiyorsa, standartlarından taviz vermemeli.
Bu yazımızda sizlere, AMD’nin Ryzen işlemciler ile çıktığı seyahati biraz da işin içine öykü anlatımı katarak aktarmak istedik. Umarım yazımızdan şad kalmışsınızdır. Bu üslup içeriklerin daha fazla gelmesini istiyorsanız, lütfen yorumlarda belirtiniz.
