Geçtiğimiz gün, Adana’nın Karataş ilçesi açıklarında son derece şaşırtan bir olay gerçekleşti. Kıyıdan yaklaşık 16 kilometre açıkta bir balıkçı teknesi ile seyretmekte olan balıkçılar, teknenin çabucak yanından uzunluğu yaklaşık 15 metre uzunlukta olan bir oluklu balina geçtiğini fark ettiler ve çabucak cep telefonlarına sarılarak bu özel anları kayıt altına aldılar.
Göz konusu imajların toplumsal medyada viral olmasının akabinde açıklamalarda bulunan Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, görüntüde yer alan oluklu balinanın bilim dünyasındaki isminin “balenooptera physalus” olduğunu tabir ederken, bu tıbbın Akdeniz’de yaşayan üyelerinin ekseriyetle İtalya ve Fransa açıklarında bulunduğunu aktardı.
“O bölgelerde (İtalya ve Fransa açıklarında) kalıcı popülasyonları var” diyen Prof. Dr. Çevik, oluklu balinaların Akdeniz’deki varlıkları ile ilgili olarak, “Batı Akdeniz’in kuzeyi diyebiliriz. Sardunya adalarında. O civarlarda popülasyonu var. Akdeniz popülasyonu var. Bilhassa kış aylarında kimileri küçük kümeler halinde yahut tek tek dolaşırlar” formunda konuştu.
Kelam konusu tıbbın Adana açıklarında görüntülenmesiyle ilgili olarak da açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Çevik, “Doğuya yanlışsız beslenme gayesiyle göç ediyorlar. Havaların ısınmasıyla tekrar batı tarafa dönüyorlar. Bunların gözlemlemesi çoklukla hava araçlarıyla yapıldığı için tahminen de çok sık geliyordur. Bunları biz göremiyoruzdur. Zira bunları tespit etmek rastgele yahut balıkçılar tarafından rapor ediliyor. Ya da bazen karaya vuruyorlar” dedi.
Oluklu balinaların ergin bireylerinin 25-27 metre uzunluğa ulaşabildiğini aktaran Prof. Dr. Cem Çevik, “Dünyada ikinci büyük balina çeşidi. Birincisi mavi balina. Genç olanlar 15-17 metre ortasında olabiliyor. 2000 yılında buraya karaya vuran 10,5 metreydi. Küçük bireydi, sonuçta 27 metreye kadar büyüyor. Bilhassa küçük balıklarla, hamsi, istavrit, sardalya ile beslenirler. Ağzını açıp tek atılımda yutma suretiyle besleniyorlar. Hatta bol ölçüde denizlerimizde plastik var. Bol ölçüde o bölgede plastik varsa onları da birlikte yutuyorlar” sözlerini kullandı.
Balinaların beşerler için bir tehdit oluşturmadığının altını çizen Prof. Dr. Çevik, “Bir kısmı müdafaa altında bu balinaların. Bu cins müşahedeler değerli. Bilim açısından, zira biz maalesef bu hususta bilimsel çalışma çok az olduğu için hava araçlarıyla müşahede yapamadığımız için bu cins bulgular kıymetli. Bunu tesadüfen o arkadaşlar görmeseydi, buraya kadar geldiğini, yayıldığını göremeyecektik. Biri de sorsa ‘Türkiye kıyılarında balina var mı yok mu?’ diye ‘yok’ diyecektik. Bunlar kayıt altına alma açısından değerli şeyler” dedi.
Oluklu balinaların 2000 yılında yeniden Adana’ya bağlı Yumurtalık kıyısında karaya vurduğunu hatırlatan Prof. Dr. Çevik, “O balina da 10 metrenin üzerindeydi. Hatta birinci müdahaleyi de biz yaptık. Balinayı inceledik, otopsi yaptık. Bu çeşidin daha sonra parazitler tarafından öldüğü açıklandı. Hatta o çeşit Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın bahçesinde iskeletin çıkarılmış biçimde ziyaretçileri bekliyor” tabirleriyle açıklamalarını tamamladı.
Adana açıklarında balıkçılar tarafından görüntülenen oluklu balinanın görüntüsü
