Bugün yıldızlararası uzay, Satürn, Jüpiter, Neptün, Uranüs üzere görece Dünyamıza hayli uzak olan gezegenler ve uzay bölgeleri hakkında hayli bilgi sahibiyiz. Tüm bu ulaşılması güç bilgileri ise NASA Voyager vazifesine ve bu misyon dahilinde gönderilen Voyager 1 uzay aracına borçluyuz. 1977 yılında uzaya gönderilen Voyager 1 aracı, pek çoğumuzun yaşından çok daha uzun müddettir bize uzay hakkında bilgi veriyor.
Tek bir uzay aracı ile bu kadar çok gezegen ve bölge hakkında bilgi sahibi olmamız, devrin NASA mühendisleri sayesinde gerçekleşti. Voyager 1 uzaya gönderilirken o kadar gerçek bir tarih seçildi ki bir taşla oldukça kuş vurmayı başardılar. Bugün neredeyse hepimizin bildiği lakin o devir için hayal bile edilemeyecek görselleri ve bilgileri bize veren, hala daha uzayda insanlık için çalışan Voyager 1 uzay aracı hakkında bilmeniz gereken ayrıntıları anlattık.
Voyager 1 nedir?
Voyager 1, 1977 yılında Voyager vazifesi dahilinde uzaya gönderilen ve Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün üzere Güneş Sistemimizdeki değerli gezegenleri keşfetme vazifesi verilen uzay aracıdır. 43 yıldan uzun müddettir uzayda belirlenen, bazen değiştirilen bir rota üzerinde hareket eden Voyager 1 uzay aracı bugün bile hala yıldızlararası uzay hakkında bilgiler göndermektedir.
Voyager 1 şu anda ortamızda en uzak ara olan insan üretimi araçtır. Aracın içinde devrin kültürünü tanıtacak, yani uzaylılarla karşılaşırsa bizi onlara anlatacak pek çok obje bulunmaktadır. Bu türlü bir şey mümkün olabilir zira gezegen misyonları tamamlandıktan sonra Voyager 1 dış uzaya çıktı ve şu an yıldızlararası uzay olarak bilinen, bizden epey uzak bir bölgede bulunuyor. Vazifesinin 2025 yılına kadar sürmesi planlanıyor.
Voyager 1, aslında uzaya gönderilen birinci araç değil:
NASA, birinci ismi Mariner Jupiter / Saturn 1977 olan lakin daha sonra Voyager ismi verilen misyon için iki araç gönderme kararı aldı. Bu araçlar farklı vakitlerde fırlatıldı ve gayelerine farklı vakitlerde vardılar. Bu nedenle birinci gönderilen lakin gayeye daha sonra varacak olan araç Voyager 2, ikinci gönderilen lakin maksada birinci varacak olan araç Voyager 1 olarak isimlendirildi.
Voyager rotasının oluşturulmasını Jet Tahrik Laboratuvarı’nda o periyot stajyer olan Gary Flandro isimli bir çalışan sağlamıştır. Yapılan çalışmalarda Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenlerinin 1970’lerin sonunda tıpkı hizaya geleceği yani tek bir rota üzerinden ziyaret edilebileceği öngörülmüş ve bu fırsatın kaçırılmamasına karar verilmiştir.
Bu türlü bir fırsat lakin 176 yılda bir gelirdi. Bu nedenle tüm NASA çalışanları var güçleriyle çalışarak 20 Ağustos 1977’de Voyager 2, 5 Eylül 1977’de ise Voyager 1 uzay aracını Jüpiter seyahatine çıkardılar. Bilinmeze yapılan bu seyahatle birlikte elde ettiğimiz datalar ise eşsiz bilgilerden oluşuyor.
Voyager vazifesi ile neler öğrendik?
15 aylık seyahat sonunda Jüpiter’e ulaşan Voyager 1 ile gezegenin uydusu olan Io’nun etkin jeolojik bir yapıya sahip olduğu hatta Güneş Sistemi’ndeki en faal jeolojik bölge olduğu görüldü. Jüpiter’in manyetosferinin düşünülenden çok daha büyük olduğu, yapısının hidrojen yoğunluklu olduğu, etrafında kuşkulu kayaların dolaştığı görüldü ve Thebe, Metis ve Adrastea üzere uydular keşfedildi.
Voyager 1 Satürn keşfi ise aslında gezegenin uydusu Titan’ın düşünüldüğü kadar büyük olmadığını gösterdi. Eksenel bir yapıya sahip olan Titan yarım küreleri üzerinden farklı mevsimlere rastlandı. Satürn’ün o büyüleyici halkaları ortasında Prometheus, Pandora ve Pan üzere uyduların tesirleri keşfedildi.
Beş yıllık bir seyahat sonunda Uranüs’e varan Voyager 2, gezegen üzerinde -216 santigrat derece sıcaklık ölçtü ve bir günün yaklaşık 18 saat olduğu görüldü. Gezegendeki yüksek güçlü radyasyonu da kaydeden araç, 10 yeni uydunun yanı sıra Uranüs halkaları, Ophelia ve Cordelia üzere keşiflere de imza attı.
Voyager 2 Neptün’e vardığında yıl 1989 olmuştu. Beklenmedik bir halde Neptün, faal volkanlara sahipti. Güneş’ten bu kadar uzak bir gezegende bu türlü bir olayın görülmesi herkesin için şaşırtan oldu. Bir gününün yaklaşık 16 saat sürdüğü hesaplanan Neptün’e ilişkin yeni pek çok uydu keşfedildi, gezegenin yapı bileşenleri tespit edildi, Thalassa ve Naiad ile birlikte gezegenin garip halkalara sahip olduğu görüldü.
Voyager 1 şu anda nerede?
Voyager 1 bir melek olduk yavrum, desek yanlış olmaz zira yıllar süren başarılı gezegen keşif vazifesinden sonra uzay aracımız bizden çok uzağa, Samanyolu’undan çıkıp yıldızlararası uzaya gitti. Ancak bu artık onunla irtibat halinde değiliz manasına gelmiyor. Bu kadar uzakta bulunan insan imali birinci araç olan Voyager 1 hala o bilinmez diyarlar ile ilgili eşsiz bilgiler göndermeye devam ediyor.
Şu an hem Voyager 1 hem de Voyager 2 uzay araçları yıldızlararası uzay bölgesinde bulunuyor. Fakat her ikisinin de kameraları kapatıldı. Zira rastgele bir manzara kaydederek dünyaya göndermesi için gerekli gücün saklanması ve sadece temel dataları göndermesi isteniyor. Temel bilgiler, görsellerden daha kıymetli kabul ediliyor ancak birkaç fotoğraf görsek üzücü olmazdı güya.
Voyager 1 hakkında bilmeniz gerekenler:
Hem Voyager 1 hem de Voyager 2 uzay araçları, insanların uzay tarihindeki enlere ve birincilere imza atmış, değerli araçlardır. Günümüz astronomi dünyasının çalışmalarına devam etmesi için gerekli olan dataların büyük çoğunluğu bu araçlar sayesinde toplanmıştır. Araçların gönderdiği bilgiler sadece maksat gezegenleri değil, cihanı ve uzayı da anlamamız konusunda bize yardımcı olmuştur.
Yıllardır uzayın bilinmez karanlığında bizim için dolaşan ve gönderdiği bilgiler sayesinde bugünün uzay bilimini şekillendiren Voyager 1 ve kardeşi Voyager 2 hakkında bilmeniz gereken kıymetli ayrıntıları anlattık. Kimbilir tahminen de uzaylılarla birinci temasımız bu araçlar sayesinde oldu ya da olacak.
