THODEX Vurgunu Öbür Ülkelerde Olsaydı Ne Olurdu?

THODEX Vurgunu Öbür Ülkelerde Olsaydı Ne Olurdu?

Nisan 23, 2021 0

T24 muharriri Barış Soydan, THODEX vurgunu akabinde kaleme aldığı köşesinde öteki ülkelerdeki kontrol düzeneklerini özetledi. Arnavutluk’a kaçtığı tespit edilen Kurucu Faruk Fatih Özdemir için Interpol’den kırmızı bültenle arama buyruğunun çıkarılması, krizin boyutlarını gözler önüne seriyor.

Her ne kadar “2 ila 10 milyar dolar” fiyatı tartışma konusu olsa ve imkansız olduğu kaydedilse de ana husus bu vurgunların tüm yasa ve düzenlemelere, tüm kontrol ve kurumlara karşın yapılabiliyor olması. Emre Aydın’ın da dediği üzere “Çiftlik Bank’ın inekler ile ne kadar ilgilisi varsa Bitcoin’in de THODEX olayı ile o kadar ilgisi var”. Her iki olayda da görüyoruz ki kontrol düzeneklerinde bir şeyler eksik. Öbür ülkeler ise bu hususta bize rehber olabilir.

Kripto para borsaları, başka ülkelerde şöyle denetleniyor:

Çin: Bu bahiste en sert ülke desek yeridir. Borsa kurmak yasak, yalnızca yurt dışı borsalara süreç yapmak hür.
ABD: Mali Hatalar Uygulama Ağı (FINCEN) lisansı kural. Kara para aklama, terör finansmanı ile ilgili kurallara uymak mecburî, kayıtları düzgün tutmak zorundalar. Memleketler arası borsa transferlerinde alıcı ve gönderici bilgileri kayıt altına alınıyor.
AB: Birliğin kara para aklama konusundaki yasa ve kurallarına tüm ülkeler uymak zorunda. Fakat öteki uygulamalar ülkeden ülkeye değişebiliyor.
Almanya: 2020’de çıkan yasa ile kripto paralar tanımlanamayan unsur olarak Bankacılık Kanunu’na eklendi. Kripto para alım satım ve saklama hizmeti veren tüm borsa ve şirketler lisans almak zorunda.

Estonya: 2017’de yürürlüğe giren düzenlemenin akabinde 2020’de sayıları 1000’e ulaşan borsanın lisansı, kurallara uymadığı için iptal edildi. Ülkenin Finansal Kontrol Yönetimi tüm kripto para borsalarını denetliyor.
İngiltere: Borsalar ve yatırım şirketleri Finansal İdare İdaresi’nden (FCA) müsaade almak zorunda.
Kanada: Borsalar, finans bölümünde faaliyet gösteren öteki şirketler ile birebir kriterlere uymak zorunda. Tıpkı ABD’de olduğu üzere memleketler arası kripto para süreçleri hakkında bilgi vermek zarurî
Singapur: 2020’den bu yana kripto para borsaları için lisans alma zaruriliği var.

Avustralya: Borsalar, 2018’den bu yana mali cürümlerle uğraş ünitesi AUSTRAC’tan müsaade almak zorunda. 2019’da yayınlanan kurallar piyasadaki vurgunları önlüyor.
Japonya: 2018’de burada da dev bir vurgun yapılmıştı. Japon Finansal Hizmetler Ajansı (FSA) müdahale ederek sıkı kurallar getirdi. Borsalar FSA’dan müsaade almak zorunda.
Güney Kore: Tekrar 2018 yılında Güney Kore Finans Kontrol Kurumu (FSS) 2018 yılında kripto para borsalarının hesaplarına sahip bankaları denetlemeye başladı. 2020’de lisans alma zaruriliği getirildi.
Hindistan: Hint Merkez Bankası kararı ile 2018’de kripto para süreçleri yasaklandı, 2020’de bu yasak iptal edildi.

Sonuç olarak Türkiye’deki yasal otoritelerin devreye girip kripto para borsalarını, bankalar ile bağlarını denetlemesi gerekliliği bir sefer daha anlaşıldı. Yaşananların kripto para yahut blockchain ekosistemi ile değil, yasal boşlukları kestirip insanların ceplerindeki parayı çalmaya niyetli olan beşerlerle alakası var. Nasıl fiat para ile yüzyıllardır dolandırıcılık yapılıyorsa, artık de kripto paralar ile yapılıyor.