En iddialı uçan araba prototipi AeroMobil’buluş eden Slovak Stefan Klein, İstanbul’a geliyor.
Araba ve uçağı tek bir tertibatta birleştirerek son senelerin en iddialı uçan araba prototipi AeroMobil’i buluş eden Slovak Stefan Klein, İstanbul’a geliyor.
En çok kronik İstanbul trafiğindeyken hayalini kurduğumuz uçan otomobillerin piyasaya çıkmasına az kaldı! Evet; pahalı olacak… Ama yola karada devam etmek de gitgide daha pahalıya patlıyor. Forbes’a göre 2013’te trafik sıkışıklığı Amerikalılara 124 milyar dolara mülk oldu, bunun 78 milyarı benzin israfı… Bu sayı 2030’da 190 milyar dolara kadar çıkacak. Dolayısıyla uçan otomobillerden temenni büyük… Bu sene göz önündeki projelerden en ehemmiyetlisi, araba ve uçağı tek bir tertibatta birleştiren Slovak Stefan Klein’ın AeroMobil’i… Klein, “uçan araba” hayalini reelleştirmeye 20 senesini adadı. Audi, Wolkswagen ve BMW gibi markalara proje araştırmaları yaptı. Ancak uçma isteğini bir kenara vazgeçmedi, bir uçak kiralama firmasına ortak oldu. Ayrıca, 8 bin saat planör ve bin 200 saat motorlu uçak kullanma deneyimi var. AeroMobil, birkaç saniyede arabadan uçağa dönüşebiliyor. Güvenlik ve teknik testler devam ediyor. Kapladığı park yeri alanı, benzinle çalışması ve trafiğe çıkabilmesi bakımından arabadan farksız. Uçak olarak ise birkaç surat metrelik düzlük alan, iniş-kalkış için yeterli. 29 Ekim’de Viyana’daki fuarda görücüye çıkan yeni model test uçuşlarına başladı dahi. Saatte 130 km süratle kalkıp 700 km uzaklığa; başka bir deyişle New York’tan Toronto’ya ya da İstanbul’dan Adana’ya uçabiliyor. tasarım ve pazarlama marifeti sayesinde yürüyen kazı cihazı, golf otomobili, elektrikli mobilet gibi galibiyetli projelere de imza atan Stefan Klein, bir yandan Glasgow’daki MakIntosh Sanat Mektebi’nda konuk profesörlük yapıyor. Slovak mucit, 3-4 Aralık’ta MCT’nin tertip ettiği Pazarlama Doruğu için İstanbul’a geliyor; Brisa sponsorluğundaki seansta 20 senelik uçan araba çalışmalarını anlatacak.
■ AeroMobil’in imali için 20 sene çalıştınız. Bu proje üstünde nasıl çalışmaya başladınız ve nasıl hakikatleştirdiniz?
Çocukluğumdan beri uçaklar yaşamımdaydı. Jules Verne ve Saint Exupery’nin kitaplarındaki uçan taşıtlardan çok etkilenmiştim. Ama ana esin kaynağım hürlüktü. Soğuk Savaş senelerinde uçak, Demir Perde’yi aşmak ismine serbestliğin simgesiydi. İşte hoş sanatlar yüksekokulunda talebeyken bu çocuğun hayallerini final tezime yansıttım.
■ Öbür uçan araba projelerinden bahseder misiniz? Sizinkinin farkı nedir?
Dünya üzerinde şu ana kadar havayı ve karayı ortak kullanan 10 vasıta projesi var. Bizim projede işlevsellik daha ön tasarıda. Bir vasıta ve bir uçağı meselesiz olarak maksimum seviyede birleştirmeyi hedefliyoruz.
■ AeroMobil’le çıkılabilen azami irtifa ve varılan azami sürat nedir?
Uçan vasıta modeli AeroMobil 3.0, 21 kere iniş kalkış, düşük irtifada uçuş, 250 metrelik bir alanda bütün daire uçuş gibi testleri bitirdi. Uçan bir vasıta olduğu ispatlandı. 3 bin metreye kadar çıkabiliyor.
■ Otobanlarda nasıl kullanacağız peki?
Sınamalarımızda, iyi hava şartlarında saatte 130 km sürate eriştik. Fren ve süratlenme hakkında istediğimiz neticeleri aldık. Öbür koşulları da test etmeyi tasarlıyoruz. Ağırlığına oranla banal bir binek araba kadar eforlu çalışabiliyor.
■ AeroMobil sürücüleri için yeni trafik kaideleri öngörüp geliştirdiniz mi?
Bu mevzuda fotoğrafı sertifikalar alma yoluna gittik. AeroMobil vasıtaları yakında kendine has biçimde sınıflandırılacak. Pek az yetkili bunu “yol alabilen uçak” olarak adlandırıyor. Ulus “uçan araba” diyor. Yeni bir kategoriyiz. Motosikletle aynı vaziyeti yaşıyoruz; o da bir yarıyıl bisiklet ve araba arasında kalmıştı. Öncelikle hem araba hem uçak lisansı almaya bakıyoruz.
■ AeroMobil’i rastgele bir insan nasıl kullanabilir? Uçurması ya da sürmesi güç mü?
Banal sürücüler basitçe kullanabilir mi? Standart araba ehliyeti ve şahsi uçuş sertifikası gerekiyor. Yerdeyken sürücü, havalanınca da kaptana dönüşüyorsunuz. AeroMobil’in tek dingilde iki tekerinin bulunması basitçe havalanıp sürülebilmesini sağlıyor.
■ Bu vasıtanın güvenlik kriterleri neler?
Neticede AeroMobil kazaları çok daha ölümcül neticeler doğurabilir… Güvenlik mevzusu takımımızın en çok üstünde durduğu mevzulardan. Modelimiz sağlam karbon bileşimlerden oluşuyor; Garmin G3X gibi iki otomatik kaptanlı ve trafikte çarpışma önleyicili eforlu uçuş sistemlerini barındırıyor. Buna ek olarak istenmeyen gidişatlara karşı havalanınca etkin hale gelen paraşüt ve kurtarma mekanizmamız var. Bu Teknoloji bir hayli bireyin hayatını kurtarmasını öğreniliyor.
■ AeroMobil’in maliyeti nedir? Ve de yakıt giderleri…
Şu safhada satış maliyetini konuşmak için erken. Misal modelin test evresi bitirilip son eklemeler yapıldıktan sonra ortaya takribî bir sayı çıkacak. Spor arabaların ve hafif spor uçakların maliyetlerini ortalarsak 100 bin Euro’larla ifade edilebilir. Yakıt tüketimini asgari seviyeye indirmeye çalışıyoruz. Uzun vadede havada seyahat, daha süratli, faydalı ve sürdürülebilir olacak.
■ AeroMobil’i otobanlarda en yakın ne zaman göreceğiz?
Evvel havada, sonra yollarda görebiliriz… AeroMobil’i ilk etapta Türkiye’nin de dahil olduğu pek çok pazarda satıp kiralamak istiyoruz. Şu gizemeler satış stratejimizin rotasını oluşturuyoruz. Vasıtaların altyapısı ve legal süreçlerin bitirilmesi gerekiyor.
Öbür uçan arabalar!
AeroMobil’e en yakın model, Fransızların geliştirdiği Terrafugia TF-X de imalin son safhasında… 2016’da ilk patentli uçan araba olma olasılığı yüksek. Ayrıca AB, Avrupa’daki bazı üniversiteler de muhtelif projeler üzerinde çalışıyor. Kickstarter ve indiegogo gibi bağışla sponsor toplayan sitelerdeyse teşebbüsçüler, planladıkları insanlı-insansız uçan otomobilleri sergiliyor.
