Gaz devi gezegen, katı bir çekirdeğe sahip olan lakin büyük bir kısmı ağır gazlardan oluşan gezegenler için kullanılan bir tarif. Güneş sistemimizde bulunan Jüpiter, Satürn Uranüs ve Neptün de gaz devi gezegenlerdir lakin kütleleri ve büyüklükleri sebebiyle Jüpiter ve Satürn bilhassa ‘dev’ tanımlamasının tam karşılığı niteliğinde diyebiliriz.
Güneş sistemimiz dışında da gaz devi gezegenler olduğunu biliyoruz. WASP-107b de bu gezegenlerden biri. Başak takımyıldızında bulunan, Dünya’dan yaklaşık 212 ışık yılı uzaklıkta bir yıldız olan WASP-107’nin yörüngesinde bulunan WASP-107b, astrofizikçilerin ‘pamuk şekeri gezegen’ olarak andığı gezegenlerden biri.
Gezegenin çekirdek kütlesi, Jüpiter’in 10’da 1’i kadar:
Bu enteresan ve eğlenceli lakabın sebebi ise WASP-107b’nin Jüpiter kadar büyük olmasına karşın, 10 kat daha hafif olması. Aslında WASP-107b’nin görece ‘hafif’ bir gezegen olduğu biliniyordu fakat yapılan son çalışmalar, gezegenin çekirdek kütlesinin, gaz devlerinin oluşabilmesi için gerektiği düşünülen kütleden çok daha az olduğunu ortaya koydu.
Araştırmayı yürüten bilim insaları, WASP-107b’nin kütlesine ve yoğunluğuna dair elde edilen bilgilerin, gaz devi gezegenlerin nasıl oluştuğunun anlaşılması noktasında hayli kıymetli olduğunu belirtiyor. Takımda yer alan Caroline Piaulet’e nazaran bu bilgi, gaz devlerinin düşünülenden çok daha ‘kolay’ oluştuğunu ortaya koyuyor.
Gezegenin yüzde 85’ini kalın bir gaz bulutu katmanı oluşturuyor:
Gezegenin iç yapısını incelemek üzere başlatılan çalışmalar, yoğunluğu bu kadar düşük olan bir gezegenin, Dünya’nın kütlesinin dört katından fazla olmayan bir katı çekirdeğe sahip olabileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar bu durumda, gezegenin kütlesinin yüzde 85’inden fazlasının çekirdeği çevreleyen kalın gaz katmanından oluştuğu sonucuna vardı.
Bu bulguyu ilgi alımlı kılan kısmı anlayabilmek ismine karşılaştırma yapmamız gerekirse, WASP-107b’ye emsal bir kütleye sahip olan Neptün, gaz katmanında toplam kütlesinin sadece yüzde 5 – yüzde 15 ortası bir pahası barındırıyor. Araştırma grubu artık, bu kadar ‘hafif’ bir gezegenin nasıl oluşmuş olabileceği sorusuna karşılık arıyor.
